Poza wymienionymi już przyczynami, jest jeszcze jedna, trywialna, lecz drążąca nasz kraj również w innych dziedzinach – brak kompetencji (rozumianej jako brak wiedzy, arogancja, lenistwo, brak umiejętności logicznego myślenia)

Zobaczcie ile jest zmian ustaw, które w gruncie rzeczy są zwykłymi poprawkami, bo ktoś czegoś nie przewidział. Tak samo z prawem unijnym implementowanym w Polsce – tu dochodzą błędy w tłumaczeniu, bo co innego przetłumaczyć wyrazy, a co innego oddać “ducha” przepisu (trzeba znać obowiązujący system prawny, język prawniczy, a także pewną kulturę prawną)

Podobnie z sędziami, którzy psim swędem zdali egzamin, a teraz są zwykłymi kopistami przepisującymi uzasadnienia z innych wyroków, w dodatku przeciągają postępowania bo mając świadomość swych braków boja się ryzyka decyzji. Ba, znam sędziów, którzy byli świetnymi studentami ale z upływem czasu przestali nawet śledzić zmiany w przepisach i tylko czekają na wytyczne.

W służbie zdrowia, poza oczywistym niedofinansowaniem nazwijmy to “działalności operacyjnej”, największą bolączką są lekarze, którym się nie chce podnosić swoich wiedzy. Medycyna się ciągle rozwija, tylko trzeba to śledzić, interesować się.
Tak i u drogowców, kolejarzy, samorządowców (mnóstwo durnych SIWZ, a nawet rolników).

Źródła tego stanu szukałbym w systemie edukacji i kultury (te dwa obszary ogromnie na siebie wpływają). Od zarania dziejów państwa, które stawiały na edukację i kulturę dynamicznie się rozwijały (patrz Grecja, Rzym, monarchia Karola Wielkiego, Rzeczpospolita w okresie Jagiellonów (podwaliny położył KW), a teraz choćby USA i Chiny).

U nas niestety i edukacja, i kultura zostały strasznie zaniedbane zarówno przez rządzących – jako obszary mało medialne, jak i samych rządzonych.
Nie wymaga się od naszych polityków centralnych i samorządowych rozwoju nauki czy kultury. Ludzie nie inwestują w dokształcanie. Miast wybrać się do teatru czy muzeum, społeczeństwo woli oglądać tańce z gwiazdami czy żony rolnika.
Znakomita większość Polaków wysyła dzieci do szkoły w ogóle nie interesując się systemem nauczania w danej szkole, zdolnościami dziecka i jego zainteresowaniami. Rodzice rezygnują z wpływu na szkołę, wolą odbębnić wywiadówkę i do domu. A wystarczyłoby chociażby powołać radę szkoły (nie mylić z radą rodziców), czy wspólnie się zorganizować i wymusić na dyrekcji określone działania.

Kolejną bolączką jest wyalienowanie. Ludzie zamiast się spotykać i rozmawiać wysyłają sobie śmieszne obrazki. Wymiana myśli ma ogromny wpływ na rozwój kultury i edukacji, ładnie to ujął Hayek w swej “Drodze do zniewolenia”:
“Życie intelektualne polega na wzajemnym oddziaływaniu jednostek posiadających odmienną władzę i różne poglądy. Rozwój rozumu jest procesem społecznym opartym na istnieniu takich właśnie różnic”