CZARNY NANO ŁABĄDEK

Pod koniec 2019 roku w Wuhan, w chińskiej prowincji Hubei, pojawił się tajemniczy wirus, który wywołuje zapalenie płuc. Pierwszymi ofiarami tego patogenu byli najprawdopodobniej pracownicy i klienci targowiska z przetworami z mięsnymi, oraz owocami morza. Istnieją przypuszczenia, że wirus może pochodzić od nietoperzy albo od węży. (Są też teorie spiskowe mówiące, że został on geo-biologicznie wyhodowany). Na targu rybnym w Wuhan można było kupić zarówno żywe zwierzęta, jak i mięso egzotycznych gatunków, jakich koale, lisy, wilki, nietoperze, krokodyle czy też węże. Wszak takie bazary to prawdziwy wolny rynek.

Wirus ten należy do rodziny Korona-Wirusów, a właściwie z podrodziny Coronavirinae. Jest to rodzina wirusów zwierzęcych (nosicielami są zwierzęta, najczęściej ptaki i ssaki), które mogą przejść na człowieka. Nowy wirus pochodzi z tej samej rodziny wirusów, co wirusy które wywołały SARS (zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej, na który w latach 2002-2004 zapadło około 8 tysięcy osób, a 800 z nich zmarło) i MERS (bliskowschodni zespół niewydolności oddechowej, który spowodował śmierć około 800 osób). Obecny koronawirus otrzymał nazwę 2019-nCoV. 

“Koronawirus” swoją nazwę zawdzięcza widocznej w dużym powiększeniu strukturze osłonki wirusa, która przypomina koronę. 2019-nCoV ma kształt zasadniczo kulisty, o średnicy 60–140 nm, ale otoczony jest wyraźnymi wypustkami o długości 9–12 nm nadającymi mu wygląd podobny do korony słonecznej.

Source: https://www.dailymail.co.uk/news/article-7909471/As-Chinese-coronavirus-claims-victims-PETER-FRANKOPAN-examines-lesson-past.html

2019-nCoV to wirus atakujący drogi oddechowe i powodujący niewydolność oddechową, która może prowadzić do śmierci. Skutkiem może być wirusowa choroba płuc. Pierwszymi objawami są gorączka i kaszel, które z czasem przeradzają się w duszności i trudności w oddychaniu. Wirus potrafi przenosić się już z człowieka na człowieka. Dzieje się to drogą kropelkową, czyli w wyniku rozpryskiwania śliny/wydzielin z jamy w czasie kaszlu, kichania i czy też mówienia. Następnie jest inhalowany przez drogi oddechowe kolejnego pacjenta. Co ciekawe chińska Komisja Zdrowia Publicznego poinformowała, że wirus można również nabyć poprzez bezpośrednie formy kontaktu z chorym. Jakie? 

Wirus inkubuje się w okresie do 14 dni (najczęściej 5-6 dni), a w tym czasie nie daje o sobie żadnych oznak nosicielowi, który dalej roznosi zarazę. Wirus zabija głównie starszych, dzieci i osoby o obniżonej odporności. Posiada też dużą żywotność poza organizmem żywym. Może się utrzymywać nawet do kilku (a inne źródła mówią że do kilkunastu) dni na powierzchni np. na klamce na którą kichnął zarażony. Tak więc można się nim zarazić nawet jak nie przebywasz obok nikogo prychającego.

Pojawiło się też bardzo niepokojąca informacja, mówiąca że pacjenci, którzy wyzdrowieli mogą zostać ponowni zarażeni.

Na chwilę obecną (31.01.2020) nie ma żadnego lekarstwa na chorobę wywołaną przez 2019-nCoV, jak również nie ma szczepionki. Naukowcy zaczęli intensywnie pracować nad zrozumieniem natury tego nowego szczepu wirusa. Pojawiają się już informacje o pierwszych szczepionkach, ale procedury testowania na ludziach potrwają zapewne miesiące.

CHIŃSKIE NIE-GO

Wiadomo już że 2019-nCoV jest bardzo zaraźliwy. Jego wskaźnik reprodukcji (basic reproduction number) R0 estymowany jest na pomiędzy 1.4 a 5, z większością szacunków poniżej 3.8. Oznacza to, że każdy zainfekowany zaraża średnio dalej od 1.4 do 3.8 ludzika.

Pierwsze wyniki analizy ataku wirusa poznaliśmy od The Lancet (renomowane czasopismo medyczne), które na podstawie pierwszych 41 zgłoszonych do szpitali przypadków napisało, iż wskaźnik śmiertelności z powodu koronawirusa Wuhan wyniósł 15%, a wskaźnik zakażeń wśród osób narażonych wynosi 83%. Takie wskaźniki są praktycznie niespotykane w świecie mikrobiologii i przenoszenia się chorób zakaźnych. Oznacza to, że 15 na każde 100 zakażonych osób umiera, 83 na 100 narażonych osób zostanie zakażonych i będzie w stanie przenieść chorobę na inne osoby. Tak więc na każde 100 osób, które są narażone, umrze około 12 (15% z 83). Jeśli wskaźnik infekcji wyniósłby 83%, pandemia ta będzie niemożliwa do opanowania.

Kolejny zastrzyk informacji otrzymaliśmy w raporcie od NEJM, gdzie na podstawie 425 przypadków stwierdzono następujące:

• mediana wieku ~59 lat;
• ~56% zarażonych to mężczyźni;
• średni czas inkubacji ~5.2 days (95% CI, 4.1 to 7.0);
• wskaźnik reprodukcji R0 ~2.2 (95% CI, 1.4 to 3.9).

Pojawił się kolejny raport od The Lancet, w którym autorzy podają, że 75 800 osób w chińskim mieście Wuhan mogło zostać zakażonych wirusem w okresie do 25 stycznia 2020. Autorzy raportu zastrzegają jednak, że prawdziwa wielkość epidemii pozostaje nieznana. Wirus ten rozniósł się dalej po Chinach, i według raportu wirus reprodukował się z wskaźnikiem R0 na poziomie 2.68. Biorąc pod uwagę statystyki zachorowań oraz wolumen podróżujących z Wuhan: można wyciągnąć wnioski, iż kolejne duże miasta (Pekin, Szanghaj, Ghanghzou czy Shenzen) mogą stać się nowymi centrami epidemii. Jednak z uwagi na okres inkubacji może to być widoczne w okresie 1-2 tygodnia. Co bardzo ważne, miasta te to globalne huby, tak więc należy spodziewać się eksportu tego wirusa zagranicę. Zainteresowanym polecamy postudiować stronę śledzącą ruch lotniczy, np. z Lotniska BEIJING DAXING INTERNATIONAL AIRPORT (BEIJING) PKX. Autorzy raportu proponują zastosowanie radykalnych i natychmiastowych środków, w tym przerwanie komunikacji, izolację, zamknięcie granic itp.

Pojawiają się też inne dane, jak np. od Peak Prosperity, gdzie Dr. Martenson powołuje się na nowe dane z Chin, które mówią że wskaźnik R0 wynosi 4.1.

Od samego początku ilość zainfekowanych rośnie bardzo szybko, można przypuszczać że geometrycznie. Ciekawy model opracował Bianko Research, w którym zakładają oni współczynnik R0 na poziomie 2.0-2.5. Model był obliczany w oparciu o dzienne dane z National Health Commission of the People’s Republic of China.

Source: https://www.biancoresearch.com/coronavirus-growth-rates-and-market-reactions-2/

Na wykresie nałożone są dane za początkowych 12 dni (do 27.01.2020). Jak widać wzrost infekcji postępował w tempie geometrycznym. Nie trzeba dodawać, że jeśli liczba przypadków będzie nadal rosła w tym tempie, to będziemy mieli do czynienia z globalną pandemią o epickich rozmiarach. Autorzy zaznaczają, iż powyższy model nie jest prognozą, mówiąca że do końca 20 lutego 100 milionów ludzi zostanie zakażonych. Jest to tylko projekcja w oparciu o tempo wzrostu za ostatnich 12 dni. Miejmy nadzieję, że tempo wzrostu wyhamuje, a mutacje, kwarantanna/izolacje czy też szczepionki zapewne pomogą zmniejszyć tempo wzrostu. Powyższy model został (jest) up-datowany i widać, że rozprzestrzenianie wirusa spowolniło. Ale czy wystarczająco, aby uniknąć globalnej pandemii?

Source: https://twitter.com/biancoresearch/status/1222683170639962114

Ostatnie dane z 30 stycznia mówią o 9692 (+1,981) zarażonych, 15238 (+3,071) podejrzeń, 171 (+47) wyzdrowiałych, i 213(+43) zgonach. Są to dane oficjalne, podczas gdy Telegraph pisze, iż szybkie pochówki i brak testów budzą obawy, że epidemia koronawirusa jest znacznie większa, niż przyznają Chiny. 

Co ważne wyniki te, jak i zapewne wszystkie inne dotyczą jedynie oficjalnie zgłoszonych przypadków. Około 95% populacji w Chinach posiada co najmniej podstawowe ubezpieczenie zdrowotne. Mimo to państwowe ubezpieczenie zdrowotne pokrywa z reguły tylko około połowy kosztów leczenia. Tak więc można przypuszczać, że spora część przypadków jest zwyczajnie nie odnotowana w państwowych księgach.

Drugiego lutego Narodowa Komisja Zdrowia w Chinach właśnie ogłosiła, że ciała ofiar koronawirusa powinny zostać skremowane w pobliżu i natychmiast. Grzebanie lub przekazywanie ciał jest niedozwolone. Pogrzeby niedozwolone w celu uniknięcia rozprzestrzeniania się wirusa.

NYPost opisał też szokujący przypadek pielęgniarki, która zarzuciła władzom oszukiwanie ludzie, gdzie podała że zamiast 1975 zgłoszonych przez urzędników, chorych w Chinach jest blisko 90000 osób. Jeżeli to prawda to czeka nas epidemia stulecia.

Pocieszeniem jest nadal relatywnie niska śmiertelność. 

Jeśli nie ma możliwości ukierunkowanego leczenia, to powrót pacjenta do zdrowia jest funkcją jego układu odpornościowego. Wtedy powrót do zdrowia jest długi, a najsłabsze jednostki umierają jako pierwsze. Należy jednak zwrócić uwagę, iż liczba wyzdrowiałych jest też niewielka, tak więc można przypuszczać że wirus ten jest bardzo powoli zwalczany przez ludzki organizm.Z tego powodu można przypuszczać że mediana wieku jest bardzo wysoka. Wiąże się to oczywiście z ilością miejsc w szpitalach, jak i personelu medycznego. Pierwszego lutego 2020 Chiny poprosiły EU o pomoc w zakupie sprzętu medycznego, tak więc sytuacja w Chinach jest wielce niepokojąca, ponieważ w największej fabryce świata zabrakło już sprzętu medycznego.

Source: https://twitter.com/caixin/status/1223355871855509504

Wartym zaznaczenia jest tutaj, iż miasta portowe są pośród tych bardziej narażonych na rozwój zachorowań, co niewątpliwie może mieć wpływ na handel, o czym później. Globalne rozprzestrzenianie się Coronavirusa z Wuhan w czasie rzeczywistym można obserwować pod linkiem:

• https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6

Tak więc trwa wyścigu z czasem, a z powyższych danych już teraz widać że epidemia z Wuhan raczej prędko się nie zakończy. Jeżeli tempo wzrostu zachorowań zostanie poważnie zmniejszone (zastosowane zostaną środki zaradcze i będą one wystarczające) to można przyjąć założenia, że epidemia osiągnie swój szczyt do kwietnia 2020, a pozostała część świata zakończy ją kilka tygodni później. Jeśli jednak wkrótce epidemia nie zostanie opanowana to świat może stanąć w obliczu bardzo nieciekawego scenariusza globalnej pandemii.

GLOBALNY LOCK-DOWN?

Przy tak dużym współczynniku R0 jedynym sposobem na zakończenie dalszego zarażenia jest zidentyfikowanie każdego nosiciela choroby i natychmiastowe odizolowanie go, a następnie odnalezienie każdego osobnika, z którym miał on kontakt w okresie inkubacji/objawu choroby. Czy jest to teraz możliwe w Chinach, oraz świecie? Jest to oczywiście pytanie retoryczne, biorąc pod uwagę że objawy tego nowego wirusa nie różnią się aż tak bardzo od typowych szczepów grypy.

23 stycznia władze Wuhan wydały nagle nakaz zamknięcia miasta. Wstrzymana została komunikacja autobusowa i kolejowa z miastem. Aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusa zamknięte zostało także międzynarodowe lotnisko. Władze zalecają aby pozostać w domach. Jedynym dozwolonym środkiem transportu jest własny samochód oraz taksówki, które także podlegają kontroli, gdzie sprawdzany jest stan zdrowia podróżujących. Nie działa także komunikacja miejska, promy jak i łodzie. Miasto próbuje do minimum ograniczyć ilość osób na ulicach. Obywatele mają także nosić maseczki sanitarne, oraz proszeni są aby ograniczać wizyty w miejscach publicznych. Dwa dni później nakaz został rozszerzony na kolejne 13 miast, czyli cała prawie prowincja Hubei została poddana kwarantannie, co daje niespotykaną do tej pory poziomy 50 milionów ludzi. WTO wyraziło swoje obawy w tej sprawie.

“To my knowledge, trying to contain a city of 11 million people is new to science,” Gauden Galea, the WHO’s China representative, told the Associated Press on Thursday. “It has not been tried before as a public-health measure, so we cannot at this stage say it will or will not work.”

Poniżej wideo jak wygląda obecnie Wuhan, 11 milionowe miasto, które odcięte od świata stało się miastem duchów. Na jak długo? Jak długo ludzie wytrzymają bez jedzenia i podstawowych środków do życia? Typowe miasto ma w najlepszym wypadku tygodniowy zapas żywności, paliwa itp. Jeśli blokada potrwa dłużej niż kilka dni, niedobór podstawowych artykułów żywnościowych da o sobie znać w postaci runów na sklepy i niepokojów społecznych. Co dalej? Inflacja cen zaczyna być bardzo duża, bo skąd brać towar? O chodzeniu do pracy mogą na razie także zapomnieć. Każdy nie wyleczony przypadek czy jakiś żywy glut na chodniku znów może wywoływać wczorajsze rendez-vous.

Pierwszego lutego Huanggang, 6 milionowe miasto w pobliżu Wuhan, zakazało ludziom wychodzenia z domów, w celu powstrzymania koronawirusa. Jedna osoba na rodzinę może wychodzić co drugi dzień, aby zakupić podstawowe potrzeby.

Bardzo niepokojące jest to, że atak wirusa nCoV wystąpił w szczytowym okresie wakacyjnych podróży: obchodów Nowego Roku w Chinach. Panuje wtedy bardzo wzmożony ruch turystyczny. Jest to de facto największa migracja ludności, gdzie spora część z 1,4 miliarda ludzi przemieszcza się po całych Chinach, jak i po świecie w celu spędzenia Nowego Roku z rodzinami. Szacuje się, że w tym okresie odbywa się około 3 mld podróży. To doskonała okazja dla koronawirusa na rozprzestrzenienie się po całych Chinach. I tak się też stało. 31 stycznia chińskie władze poinformowały, iż wirus z Wuhan rozprzestrzenił się na wszystkie 31 chińskich regionów. Czy taka migracja nie spowoduje rozprzestrzenienia się choroby na obszary wiejskie o niewielkich zasobach medycznych? 

Chińskie władze uspokajają, że mają wszystko pod kontrolą. Pozostaje nam wierzyć w to co patria chce światu przekazać, ale potężne ilości wojskowego personelu medycznego czy też mobilizacja armii daje do myślenia.

W obawie o rozpowszechnianie się wirusa Hong-Kong zamknął szkoły do 2 marca 2020, a władze chińskie przedłużyły noworoczny urlop o cały tydzień (do 8.02). 

Co jeszcze bardziej niepokojące to fakt, że 5 mln ludzi opuściło Wuhan zanim zastosowano tam blokadę miasta. Niestety w dobie globalnej mobilności, szybkich i łatwych połączeń lotniczych istnieje ryzyko, że część zainfekowanych mogła powrócić do swoich państw macierzystych. W konsekwencji 2019-nCoV może żyć już w dowolnym miejscu na świecie. Co ważne bardzo wielu “zamorskich” Chińczyków, którzy przyjechali do domu na Księżycowy Nowy Rok, będzie musiała wrócić do pracy w Stanach Zjednoczonych, Europie, Azji Południowo-Wschodniej itp. Turyści są oczywiście badani, czy nie występują u nich objawy zachorowania, ale biorąc pod uwagę kilkudniowy okres inkubacji wirusa, jest to badanie bardzo mało wiarygodne.

‘No Doubt’ Coronavirus Can Spread Without Symptoms. – Top US Infectious Disease Doctor

Tymczasem 31 stycznia Korea Południowa dołączyła do Japonii, Tajlandii, Niemiec, i USA, potwierdzając przypadek przeniesienia wirusa z człowieka na człowieka, który miał miejsce w jej granicach, z udziałem jednej osoby, która nie podróżowała ostatnio do Chin. Tego samego dnia WHO ogłasza 2019-nCoV jako global health emergency. Bardzo wiele firm lotniczych zaprzestaje latać do Chin, a kolejne kraje wydają całkowity zakaz przyjmowania samolotów z Chin, np. Włochy i Izrael. USA też rozważa ten krok. USA ogłaszają stan zagrożenia zdrowia publicznego w związku z epidemią wirusa nCoV. Dodatkowo nakładają tymczasowy zakaz wjazdu dla cudzoziemców, którzy odwiedzili Chiny w ciągu ostatnich 14 dni. Amerykanie wracający z Chin kontynentalnych poddawani zostają badaniom zdrowotnym i kwarantannie do 14 dni. Podobne restrykcje będą obowiązywać w Australii, gdzie premier poinformował, że podróżnym, którzy opuścili lub przejeżdżali przez Chiny kontynentalne, od soboty będzie się odmawiane prawo wjazdu. Można przypuszczać że w przeciągu tygodnia na podobne restrykcje zdecyduje się dużo więcej krajów, a loty do Chin mogą zostać kompletnie wstrzymane. 

W Stanach pojawiły się nawet tak absurdalne info, że wiele osób kupuje maski ochronne na twarz dla swoich psów.

Mongolia i Rosja zamknęły granice lądowe z Chinami.

Jak widać psychologiczny czynnik jest też bardzo niepokojący.

Należałoby też zadać sobie pytanie na jakiego rozmiaru epidemię jest przygotowany globalny system opieki zdrowotnej, i jak jest w stanie poradzić sobie z rozprzestrzenianiem się koronaawirusa? 

Nie widać na razie śladów spowolnienia rozprzestrzeniania się wirusa. Na całym świecie pojawiają się coraz to nowe przypadki, nabyte już poza Chinami, i to od osób które nie były w Chinach. Zgodnie z danymi WHO liczba chorych podwaja się co 2-3 dni. Czy grozi nam epidemia na skalę światową? Z powyższego można wywnioskować, iż 2019-nCoV jest jak dżin, którego nie można łatwo zagonić z powrotem do butelki. 

Biorąc pod uwagę ilość ofiar, można powiedzieć że koronawirus 2019-nCoV jest raczej umiarkowanym zagrożeniem dla zdrowia, w porównaniu z tym co może światu przynieść kryzys gospodarczy wywołany tą chińską epidemią. Wartym dodania jest też informacją, iż wirusy RNA (jakim jest nCoV) mutują bardzo szybko i nie wiadomo co przyniesie nowy dzień. Może lepiej a może gorzej. Jedno jest pewne: Ryzyko gospodarcze jest o wiele-wiele większe biorąc chiński udział w globalnych łańcuchach dostaw. Jak na razie przynajmniej dwie trzecie chińskiej gospodarki ma pozostać zamknięta w przyszłym tygodniu, do 8 lutego, kiedy to ma zakończyć się nowo-roczny urlop.

DOMINO EFEKTU

Wszystko na świecie ma swoje konsekwencje, o czym mówi prawo niechcianych konsekwencji. Historia sugeruje, że każdy atak wirusa może wygenerować dwie fale uderzeniowe. Początkowa fala może obumrzeć i wszyscy odetchną z ulgą, następnie po niej wystąpi druga fala, znacznie bardziej zjadliwa, łapiąc wszystkich z zaskoczenia i generująca znacznie większe szkody. Podczas gdy obecnie media w naturalny sposób koncentrują się na bezpośrednich skutkach epidemii koronaawirusa, możliwe efekty drugiego rzędu nie są brane jeszcze pod uwagę.

Efekt pierwszego rzędu: każde działanie ma swoje konsekwencje. Efekt drugiego rzędu: każda konsekwencja ma swoją własną konsekwencję.

W chwili obecnej światowe media koncentrują się na konsekwencjach pierwszego rzędu: liczbie zarażonych osób i ofiar śmiertelnych, reakcjach i działaniach rządów, takich jak kwarantanny czy blokady granic. Ogólne globalne oczekiwania są takie, że konsekwencje pierwszego rzędu wkrótce zanikną, a życie powróci do stanu sprzed epidemii, czyli praktycznie bez znaczących zmian. 

Nikt na razie głośno nie wspomina i nie ostrzega o potencjalnych skutkach drugiego rzędu. A takowe o ile wystąpią mogą trwać miesiącami lub nawet latami, nawet jeśli epidemia zakończy się tak szybko, jak tego oczekuje generalny konsensus. Wielu obserwatorów błędnie zakłada też, iż skromny efekt pierwszego rzędu “powinien” generować tylko skromne konsekwencje. Dla obserwatora koncentrującego się wyłącznie na efektach pierwszego rzędu, jeśli epidemia koronawirusa zakończy się zgodnie z oczekiwaniami publiki, wówczas nastąpi szybki powrotu do stanu sprzed epidemii, a drugorzędne że skutki epidemii będą prawie zerowe. Jest to oczywiście błędne założenie o czym zaraz się przekonasz drogi czytelniku. 

Jeśli dokładnie rozważyć potencjalne skutki drugiego rzędu, można wyciągnąć niepokojące wnioski: Chiny doświadczą niepokojów społecznych i dyslokacji gospodarczej, które wyzwolą samonapędzający się chaos na światowych rynkach. Nie jest to oczywiście opinia głównego nurtu, ponieważ główny nurt zakłada, że efekty drugiego rzędu po prostu nie będą istniały. Wszak główny nurt ma serwować optymizm, a nie pesymizm. 

Świat już od dawna nie jest liniowy, a koncentracja handlowo-finansowa może mieć kolosalne skutki dla przyszłości świata. 

CHIŃSKI KASZEL

Chiny będące kiedyś “Państwem Trzeciego Świata” stały się dzisiejszą “Eksportową Fabryką Świata”. Druga największa gospodarka na globie zawdzięcza swój sukces wielu czynnikom, ale jednym z głównych powodów wystąpienia fenomenu gospodarczego Chin jest koncepcja silnego państwa rządzonego “twardą ręką” połączona z lokalnym wolnym rynkiem. Wszystko to zostało zaimplementowane w ramach strategii rozwoju nastawionej na eksport. Aby stać się takową fabryką wymagane są jednak inwestycje, które mają generować takowy eksport. I tak też się stało. Chiny w ostatnich 25-30 latach osiągnęły niesamowity wzrost gospodarczy, to ewenement i fenomen historyczny. Chiny produkują bardzo dużo i prawie wszystko czego świat potrzebuje, a ich zdolności produkcyjne przekraczają konsumpcyjne zdolności całego świata. Poniżej mapa gdzie ulokowane są z grubsza główne klastry produkcyjne.

Source: http://www.berkeleysg.com/china-manufacturing-distribution-map

Silny rozwój inwestycji i eksportu spowodował także silną rozbudowę infrastruktury portowo-transportowej. I tak 7 z 10 najbardziej ruchliwych portów kontenerowych na świecie znajdują się w Chinach.

Source: https://www.rferl.org/a/29637065.html

Już teraz wiadomo, iż atak 2019-nCoV będzie miał potężny wpływ na chińską gospodarkę, ale także na globalną. Epicentrum wybuchu epidemii jest Wuhan, jeden z największych ośrodków produkcyjnych w Chinach. Wuhan to stolica prowincji Hubei, która nazywana jest przemysłowym sercem Chin. Znajduje się tu kilka najważniejszych stref ekonomicznych np. największe w chinach centrum produkcji urządzeń optyczno-elektronicznych. W Wuhan obecnych jest ponad 300 firm z Global Top 500, w tym Microsoft i Siemens. Wuhan posiada 10 fabryk samochodów, w tym te Honda, Renault, PSA i General Motors. Przemysł samochodowy stanowi około 20% gospodarki miasta i zatrudnia bezpośrednio 200.000 osób, a pośrednio ponad milion. Wuhan ma także największy port na rzece w Chinach i największe lotnisko w Chinach centralnych. Są tam też potężne centra R&D, a w samej prowincji Hubei przebywa ponad 21 tys. zagranicznych studentów. 

Source: https://edition.cnn.com/asia/live-news/coronavirus-outbreak-01-31-20-intl-hnk/h_6488440061de0d2a4cd617a2bbb684b3

Już sam fakt wprowadzenia kwarantanny dla 50 mln ludzi, jest krokiem świadczącym o tym że zagrożenie jest bardzo poważne. Odcięcie obszaru wokół Wuhan (czy też całych Chin) od świata to bardzo drastyczny krok, który może doprowadzić to do poważnych perturbacji na rynku lokalnym, a nawet upadku całej światowej gospodarki, o czym w dalszej części.

Ponieważ śmiertelny wirus rozprzestrzenia się szybko (w tym poza granice Chin), samorządy, przedsiębiorstwa i instytucje edukacyjne walczą o znalezienie właściwych środków zapobiegawczych. W całych Chinach słychać odgłosy aby postać w domach. Może to świadczy to o tym, iż ochrona zdrowia publicznego jest priorytetem dla Partii. Obecna epidemia oprócz ryzyka dla życia ludzkiego, może także uderzyć w działalność związaną z lokalną konsumpcją. W scenariuszu powszechnej infekcji może ona istotnie osłabić wzrost gospodarczy i sytuację fiskalną (samo)rządów w całych Chinach.

Już teraz wszędzie jest dużo strachu, a ulice i sklepy w Pekinie i innych miastach zaczynają być prawie puste. Kina, teatry, restauracje są generalnie zamknięte. Ludzie przenoszą się z zakupami do internetu. Zamykane są całe sieci, takie jak Starbucks. Zaufanie konsumentów znajduje się obecnie na poziomie zbliżonych do skrajnego pesymizmu, a to jak wiadomo przekłada się bezpośrednio na konsumpcję. A jak wirus będzie na mieście to nikomu nie przychodzi do głowy aby iść na miasto. Jeśli obawiasz się, że złapiesz potencjalnie zagrażającego życiu wirusa, to prawdopodobnie nie pójdziesz na zakupy po nowy samochód lub meble, odłożysz to na później, jeśli to będzie w ogóle możliwe. Bo później jak przeczytasz o zwolnieniach i recesji, zdecydujesz, że samochód i meble mogą czekać bez końca, bo są rzeczy ważniejsze. 

Co gorsza, ponieważ fabryki zostaną zamknięte, wielu właścicieli małych firm i pracowników, zwłaszcza na dole piramidy, będzie miało gwałtownie obniżone przychody, co bez wątpienia oznacza mniejszą konsumpcję. Trudno sobie wyobrazić, aby to wszystko nie miało znaczącego wpływu na wzrost konsumpcji w Q1 i nawet Q2 (zakładając pokonanie epidemii). Część konsumpcji może zostać odłożona w czasie, ale część z nich zostanie trwale utracona, a wartym dodania że odbywa się to w tak bardzo ważnym okresie wakacyjnym, jaki jest Nowy Rok. Każde opóźnienia w starcie gospodarki to potencjalne straty i utrata znacznej części konsumpcji. Chiny i reszta świata zaczną mieć straszny problem z zadłużeniem. Zamknięte fabryki nie mogą spłacać swojego długu z odsetkami. Osoby zwolnione z pracy nie mogą spłacać swoich długów hipotecznych ani samochodowych. Cały system jest zależny od wszystkich głównych elementów jego funkcjonowania.

Już sama kwarantanna niesie ze sobą pewne ryzyka. Jak długo będzie ona trwała? Jeżeli transport publiczny zostaje wstrzymany, handel także zostaje ograniczony do niezbędnego minimum, ponieważ ludzie unikają miejsc publicznych i zgromadzeń. Dodatkowo miliony pracowników nie przychodzi już do pracy. Kto płaci im pensję, kiedy miasto jest zamknięte? Pracodawcy? Kto zatem rekompensuje pracodawcom, skoro ich przychody również spadły do prawie do zera? Mogą również wystąpić interesujące implikacje polityczne, ale oczywiście nie jest to łatwe do opisania. Już sama epidemia ma potencjał aby wywołać kryzys polityczny. Kiedy ludzie zdają sobie sprawę, że wszystko nie jest pod kontrolą i zostali wprowadzani w błąd, legitymacja państwa może być kwestionowana. Rząd Chin stanie więc prawdopodobnie przed największym kryzysem politycznym od czasów Tienanmen. 

Wypadałoby się zastanowić jaki to może mieć wpływ na PKB. Na początku marca zostanie oficjalnie ogłoszony tegoroczny cel PKB. Chiński cel państwowy będzie zapewne ustalony na poziomie 5%. Target ten jest bardzo ważny, bo w przeciwieństwie do Zachodu, wiele podmiotów, w tym samorządy lokalne i państwowe firmy, angażuje się w wydatki i zaciąganie pożyczek koniecznych do osiągnięcia tego celu.

Chiny są motorem światowego wzrostu gospodarczego. Biorąc pod uwagę wielkość (około 1.4 biliona osób i drugą co do wielkości gospodarkę światową) oraz stopę wzrostu (>6% ) wkład Chin w globalny wzrost gospodarczy jest bardzo duży (>25% światowego wzrostu PKB i więcej, jeśli wziąć pod uwagę wpływ na EM, Europę i cykl towarowy). Tak więc każde kichnięcie w Chinach może wywołać silny powiem wiatru na świecie.

Chińskie PKB spowalnia. Wzrost PKB Chin za 2019 wyniósł 6,1% i był najwolniejszym od 29 lat. Jednak wielu światowych analityków twierdzi, że prawdziwy wzrost może być nawet mniejszy o połowę, biorąc pod uwagę zużycie elektryczności, transport czy dane importowe. Chiński wzrost maleje pomimo rekordowych bodźców wprowadzonych w 2019, a bez nich rzeczywiste tempo wzrostu w Chinach było prawdopodobnie znacznie niższe.

Source: https://bruegel.org/2019/01/chinese-growth-a-balancing-act/

Jak bardzo koronawirus może obniżyć realne PKB? Trudno szacować takie dane jako że nie znany jest czas pełnego restartu chińskiej gospodarki. Jednak biorąc pod uwagę ilość nowych zarażeń, jak i ich rozkład (ponad kilkanaście miast ma 100 lub więcej przypadków) jest więc mało prawdopodobne, że problem zostanie rozwiązany w ciągu tygodnia. Pojawia się już także duża strata z powodu słabszego sezonu urlopowego. Tak więc jeżeli udałoby się szybko zakończyć epidemię to PKB w 2020 r. będzie prawdopodobnie niższy o jakieś 1-2%. Przy przedłużającej się można liczyć dodatkowe tygodniowe straty około 0.5% chińskiego PKB, jeśli wziąć pod uwagę zarówno skutki bezpośrednie, jak i pośrednie.

Gospodarka chińska jest obecnie szczególnie wrażliwa z wielu powodów. Zasadniczo, wszystkie “nisko wiszące gospodarcze owoce” szybkiego rozwoju zostały już zebrane, a dodawanie kolejnych porcji długów w celu pobudzenia dalszych inwestycji i konsumpcji nie jest już tak skuteczne teraz, gdy zadłużenie jest na bardzo dużych poziomach. Już w 2018 główny ekonomista MFW ostrzegł, że “rośnie ryzyko bardziej znaczącej korekty w dół”, w tym możliwość szybszego niż oczekiwano spowolnienia wzrostu w Chinach. Samo spowolnienie wzrostu nie jest raczej dużym problemem, bardziej należy się martwić o ryzyko finansowe, które narastało w wyniku bezproduktywnych inwestycji. Po światowym kryzysie finansowym znacznie wzrosła wewnętrzna dźwignia finansowa Chin. Saturacja długiem w Chinach jest na poważnych poziomach, i spadek aktywności gospodarczej może wymusić na chińskich władzach silną restrukturyzację długu. 

Source: https://twitter.com/markuseconomist/status/1118901091645652995

Skutki gospodarcze ataku 2019-nCoV będą polegały na jeszcze większym niż oczekiwano wzroście zadłużenia. Chodzi o to, że choć koronawirus z pewnością będzie miał negatywny wpływ na “rzeczywisty” wzrost gospodarczy, to prawdopodobnie będzie miał bardzo mały wpływ na całkowitą działalność gospodarczą w roku. Głównym polem bitwy, w którym będzie można zobaczyć wpływ koronawirusa będzie niższy udział konsumpcji w PKB i wyższy wzrost kredytów, wynikających z inwestycji. Pekin aby nadrobić spadek PKB w pierwszym i drugim kwartale zdecyduje się zapewne na silniejszą stymulację inwestycyjną. A ta i tak jest duża. Już w czwartym kwartale 2019 r. Pekin zdecydował się popchnąć do przodu wiele projektów infrastrukturalnych (China’s top 10 infrastructure projects for 2020), ale teraz będzie zapewne musiał po prostu znaleźć więcej projektów. 

Kwarantanny całych regionów, które trwają tygodniami i miesiącami, mogą mieć także bardzo szkodliwy wpływ na płace ludzi w okolicy i zyski lokalnych firm. Można się więc spodziewać nasilenia problemów z zadłużeniem. Zadłużenie chińskich prowincji jest już teraz poważnym problemem, a w tym roku prawdopodobnie ulegnie znacznemu pogorszeniu, ponieważ rząd będzie starał przeciwdziałać się wpływowi koronawirusa na konsumpcję, poprzez większe pobudzenie inwestycji sektora publicznego. Powiększy to koszty przyszłego kryzysu finansowego, jako że nie są liniowe z długiem, co oznacza, że rosną one szybciej niż dług. Jeśli dany kraj ma problem z zadłużeniem prowincji to z czasem uwypuklą się problemy ze spłacaniem długu samorządowego, co oznacza poważne problemy sektora finansowego.

Jako że chińskie przedsiębiorstwa państwowe (SOE) stały się pogrążone w długach, ich zdolność do zwiększania produkcji uległa stagnacji. Przyczyniło się to również do szerszej stagnacji wzrostu produktywności w Chinach, a właściwie jej spadku jak pokazano na poniższej grafice.

Source: https://gnseconomics.com/en_US/2020/01/30/coronavirus-and-the-world-economy/

Obecne zagrożenie koronawirusem uderza głównie w chińskiego konsumenta i w ten sposób wpływa na gospodarkę. Rynki nie dostrzegają jednak innych zagrożeń, i skutków drugiego rzędu, tych gospodarczych, które mają potencjał aby zakłócić łańcuchy dostaw oraz tych finansowych, które mogą wykoleić już generujący spore problemy chiński rynek równoległego systemu bankowego (shadow banking). Rośnie więc prawdopodobieństwo, że koronawirus wpędzi chińską gospodarkę w realną recesję. 

Wybuch epidemii w Chinach zaczyna trząść światowymi rynkami aktywów, i to nie bez powodu. Koronawirus ma potencjał bycia “spustem”, który wpędzi świat w globalną depresję. Co ciekawe sam przewodniczący FEDu widzi w chińskim wirusie możliwe zagrożenie dla gospodarki światowej. 

“There is likely to be some disruption to activity in China and globally,” Powell said. “It’s very uncertain how far it will spread and what the (economic) effects will be in China, for its trading partners, and around the world…. We are very carefully monitoring the situation.”

GLOBALNE ZAPALENIE PŁUC

W odróżnieniu od 2003 r., kiedy wybuchła epidemia SARS gospodarka Chin była jeszcze stosunkowo niewielka, dziś gospodarka Chin stanowi około 15 procent światowego PKB. W związku z tym chiński rozwój gospodarczy ma duży wpływ na gospodarkę światową i na międzynarodowe ceny towarów. Co bardzo ważne to Chiny są uważane za światową fabrykę i ich miejsce w globalnych łańcuchach towarowych jest wręcz wyjątkowe. 

Source: https://business.followcn.com/2017/09/25/chinas-slipping-export-crown-saved-technology/

Chiński export warty jest około 2.5 biliona USD, z czego około prawie połowa to różnego rodzaju urządzenia i maszyny 48,5% (w tym sprzęt transmisyjny 9,6%, komputery 6,1%, części do maszyn biurowych 3,8%, układy scalone 3,3%, telefony 2,6%, transformatory elektryczne 1,3%, urządzenia półprzewodnikowe 1,2%, wyświetlacze 1,1% ), tekstylia 9,9%, metale 7,1%, produkty chemiczne 4,9%.

Chiny są więc ogromnym dostawcą towarów dla reszty świata, do czego potrzebują ogromnych poziomów energii. W rzeczywistości, w 2016 roku zużyły więcej energii na produkcję przemysłową niż Stany Zjednoczone, Indie, Rosja i Japonia razem wzięte.

Source: https://ourfiniteworld.com/2020/01/29/it-is-easy-to-overreact-to-the-chinese-coronavirus/

Chiny będące drugą gospodarką świata potrzebują do tego także olbrzymiej ilości surowców oraz innych towarów z importu.

Source: https://twitter.com/Birdyword/status/1222751730003140608

Jeśli Chiny uznają za konieczne ograniczenie produkcji towarów i usług z jakiegokolwiek powodu (przeciągająca się epidemia w Chinach, odwiedzający nie podróżują do Chin, taryfy celne, klienci na całym świecie nie kupują samochodów) to takie ograniczenie produkcji prawdopodobnie spowoduje dalszy spadek cen surowców, oraz towarów. Więcej producentów może przez to zbankrutować. Kraje eksportujące tak zróżnicowane produkty jak ropa naftowa, ruda żelaza, miedź i lit mogą mieć trudności gospodarcze. Już teraz widać to po cenach miedzi.

Chiny są największym konsumentem energii na świecie i nie jest zaskoczeniem, że ropa naftowa może znaleźć się wśród najbardziej poszkodowanych. Zużycie ropy naftowej może zostać mocno ograniczone zarówno przez zmniejszony ruch krajowy, słabszą aktywność przemysłową, jak i mniejsze podróże/przesyłki międzynarodowe. Całkowita konsumpcja ropy naftowej w Chinach wynosi około 12 mbd. W przypadku poważnego ograniczenia w gospodarce zapotrzebowanie na ropę naftową może również spaść o 4-5 mln baryłek dziennie. W handlu surowcami “tony krańcowe” kosztują ceny. Dlatego można śmiało zakładać, iż ceny wielu surowców, w tym ropy naftowej i innych paliwa, czy też kopalnych, prawdopodobnie jeszcze bardziej spadną, jako że to Chiny zużywają ich duże ilości i to onie decydują o popycie ton krańcowych. 

W ciągu ostatnich 30 lat świat uzależnił się od rosnącej w siłę konsumpcji w Chinach. Jeśli chińska gospodarka rzeczywiście skurczy się z powodu efektu domina wywołanego przez wirusa, to wkrótce pojawią się także problemy w światowej gospodarce. Jednak to nie bezpośrednie spowolnienie gospodarcze może być największym problemem. O wiele większym zagrożeniem jest kompletne zatrzymanie wielu fabryk, nawet na krótki czas, gdyż spowoduje to bezpośrednie fale uderzeniowe we wszystkie inne gospodarki i linie zaopatrzenia, wynikające ze obecnej struktury globalnej produkcji opartej o pośrednie łańcuchy dostaw.

GLOBALNY ŁAŃCUCH PROBLEMÓW

W ciągu ostatnich dwóch dekad międzynarodowa wymiana handlowa uległ zasadniczym zmianom. W związku ze zwiększonym dostępem do światowych rynków oraz postępem w dziedzinie technologii komunikacyjnych, szeroka gama gamy towarów i usług w poszczególnych etapach produkcji stał się coraz bardziej fragmentaryczna i rozproszona po całym świecie. Proces takowej produkcji często jest określany jako globalne łańcuchy wartości (Global Value Chains GVC). Dzięki przedsiębiorstwom, które są w stanie skuteczniej koordynować na poszczególnych etapach produkcji w ramach GVC, nastąpił gwałtowny wzrost pośredniego handlu towarami i usługami. W konsekwencji coraz większą częścią światowego handlu są produkty pośrednie zwanymi Intermediate inputs. Są to części i materiały importowane w celu wytwarzania produktów przeznaczonych do dalszej konsumpcji w kraju i za granicą.

Kolejną konsekwencją globalizmu jest rozwój nowych metod w zarządzaniu produkcji. I tak w pogoni za zyskiem firmy szukają sposobów na obniżanie kosztów. Nowe technologie pozwoliły na lepsze rozwiązania w zakresie kontroli zapasów, właśnie dzięki bardziej globalnemu podejściu do handlu. I tak w ramach łańcucha dostaw, bardzo wiele firm stosuje alternatywę dla utrzymywania dużych ilości zapasów. Na światowych rynkach dominuje strategia szczupłej inwentaryzacji (Lean inventory management lub Just-In-Time system JIT). Jest to system produkcyjny, w którym komponenty i materiały są dostarczane tuż przed ich użyciem w procesie produkcyjnym. System ten ma celu zmniejszenie lub wyeliminowanie zapasów, a wszystko po to aby obniżyć koszty, zwiększyć elastyczność, oraz mieć dodatkowy czas na skupieniu się na obsłudze klienta. Strategia ta pozwala małym, średnim i dużym organizacjom poprawić wydajność i zwiększyć zyski. Chodzi głównie o to aby wyeliminować marnotrawstwo w postaci kosztów, czasu i wysiłku, którego potrzebujesz, aby nim zarządzać. W rzeczywistości, utrzymywanie zapasów może kosztować firmy nawet o 25-30% więcej niż ich wartość jednostkowa. Koszty te mogą obejmować podatki, magazynowanie, uszkodzenia, kradzieże itp. Efektywność tej strategi opiera się jednak na posiadaniu wydajnego łańcucha dostaw, który musi być jednocześnie całkowicie niezawodny, jako że czasowe zarządzanie łańcuchem takich dostaw jest wręcz niezbędne przy realizacji tej strategii produkcyjnej, co z kolei wywiera presję w całym kanale dostaw.

Obecnie około dwie-trzecie światowego handlu to środki/towary pośrednie, a nie gotowe wyroby i usługi. Podkreśla to stopień, w jakim zarówno przemysł wytwórczy, jak i usługowy są obecnie zorganizowane w globalnych łańcuchach wartości. A te obejmują całe kraje i regiony. Sieci te nie są jednak statyczne i nadal się rozwijają. Duże i szybko rosnące wykorzystanie przywożonych środków do produkcji przeznaczonej na eksport ma istotne implikacje gospodarcze i polityczne. Poniższa grafika przedstawia najbardziej zależne od GVC ekonomie świata, co de facto oznacza także te najbardziej zglobalizowane. 

Source: https://twitter.com/pkzweifel/status/1128924504703545345

Chiny, będące drugą co do wielkości gospodarka świata są nazywane fabryką światową i odgrywają kluczową rolę w globalnych łańcuchach dostaw. To właśnie ta ogromna obecność Chin w gospodarce światowej musi być brana pod uwagę przy ocenie wpływu, jaki wybuch wirusa może mieć na gospodarkę światową. W tym przypadku główne ryzyko globalnych strat nie wynika ze spadku lokalnej produkcji, którą Chiny mogą nadrobić w późniejszym okresie, ale właśnie z zakłóceń w łańcuchach dostaw, jako że takowe mogą powodować niepewność w produkcji przedsiębiorstw niezwiązanych bezpośrednio z Chinami. Większość przedsiębiorstw buduje swoje łańcuchy dostaw z bardzo niewielkimi marginesami czasowymi, w celu poprawy wydajności, tak więc wszelkie opóźnienia będą miały dla nich poważny wpływ. 

Co bardzo ważne to Chiny posiadają bardzo dużą wymianę handlową z krajami sąsiadami, a te też mają spory udział w globalnych łańcuchach wymiany. Poniżej podane są przykładowe dane dla tekstolitów czy też biurowego i telekomunikacyjnego sprzętu. Tak więc chińska blokada oznacza mniej/więcej azjatycki lockdown a ten z kolei globalny przestój. Tak więc potencjał wynikającego z tego zakłócenia w łańcuchach dostaw w Chinach jest zdecydowanie nieoszacowany.

Source: www.ft.com

Można się pokusić o wnioski, że cały świat jest zależny od Chin. Bez Chin nie mamy komputerów, a prawdopodobnie nie mamy wielu telefonów komórkowych, wystąpiłyby też zapewne problemy z elektroniką użytkowa, jak i przemysłową. Prawdopodobnie zabrakło by wielu komponentów samochodowych, zwłaszcza w przypadku pojazdów elektrycznych. Części turbin wiatrowych mogą być nie dostępne. Podobnie ma się sytuacja z panelami słonecznymi. Łańcuchy dostaw prawie wszystkiego, co możemy sobie wyobrazić, mogą zostać przerwane. 

Wybuch epidemii spowodował jak dotąd ograniczone zakłócenia w łańcuchu dostaw, ponieważ wiele zakładów było już zamkniętych na chińskie święta noworoczne, ale rosną obawy, że przestój fabryk może zostać przedłużony. Podsycając obawy, tysiące pracowników fabryk przebywających na wakacjach może mieć trudności z powrotem do pracy w przyszłym tygodniu z powodu ograniczeń w podróżach. 

Na chwilę obecną większość fabryk ma być zamkniętych w centralnych Chinach do 8 lutego, a w prowincji Hubei do 17.02. Jest to bardzo optymistyczny scenariusz, biorąc pod uwagę obecny rozwój sytuacji. W opinie autora bardzo optymistyczny scenariusz mówi, że produkcja zostanie wznowiona do końca lutego. Oznacza to że miesiąc zostanie stracony. W ocenie autora optymistycznym scenariuszem jest jednak początek kwietnia, zakładając czas inkubacji do 2 tygodni, jak i czas choroby szacowany też na około 2 tygodni. W takim przypadku cały kwartał gospodarki byłby stracony. 

Sama opcja zamknięcia długoterminowego transportu z Chin groziłoby zepchnięciem światowej gospodarki w bardzo poważną recesję. Po zamrożeniu globalnych linii zaopatrzenia i ograniczeniu podróży, handel utknąłby w martwym punkcie. Nie da się tego obejść, gdyż rola Chin w tych łańcuchach jest za zbyt duża. Tak więc jeżeli Chiny będące kluczowym ogniwem w globalnym łańcuchu zaprzestaną dostaw produkcji, to i świat zaprzestanie produkcji. 

Bardzo ważną kwestią jest też czas rozpoczęcia pracy chińskich miast portowych, bo to stamtąd towar jest głównie eksportowany. Jak na razie termin startu większości jest wyznaczony na 10.02. Chodzą już teraz pogłoski, że może zabraknąć miejsc na statkach, a to z kolei oznaczało kolejne dziury w dostawach, które zatrzymają inne fabryki na całym świecie. Nawet jeśli nie będą to całkowite postoje to przynajmniej zmniejszenie produkcji. 

Chiny i inne gospodarki azjatyckie mogą stanąć także w obliczu poważnych strat w sektorze transportu lotniczego. DO NOT TRAVEL TO MAIN LAND CHINA jest obecną rekomendacją większości państw. Większość firm odwołała już swoje loty do Chin, a część państw wręcz zakazała. Już teraz można zaobserwować silne spadki firm przewoźników. Jeżeli ekspansja wirusa nie zostanie zastopowana to można się spodziewać pełnej blokady lotniczej Chin. Zmniejszyłoby się zapewne zużycie paliwa lotniczego. 

Kolejnym nie spodziewany skutkiem drugiego rzędu może być upadek turystyki, która stawni sporą część chińskiego PKB. Udział Chin w przychodach z turystyki wyniósł 11% w 2018 roku. Silne spadki doprowadziłby do zmniejszenia zatrudnienia w tej części gospodarki. Gdy turyści rezygnują z podróży, dochody spadają, a firmy, hotele itp są zmuszone do zamknięcia działalności. Nie ma gwarancji, że zostaną one ponownie szybko otwarte, gdyż panika i obawy o swoje zdrowie mogą odciągać powrót klientów, a zdrowie ważniejsze od pieniędzy. Kwarantanny, zakłócenia w podróżach i handlu wywołują strach, a ten z kolei wywołuje efekt wtórny domina. Takowa niepewność może zepchnąć niepewną gospodarkę na urwisko. Z kolei już teraz pojawiają się pierwsze oznaki, iż globalna turystyka także ucierpi z powodu rozprzestrzeniania się koronawirusa. Już teraz Chińczycy są nie-mile widziani na świece, a wydają oni na nią najwięcej na świecie.

Source: https://www.statista.com/chart/15588/international-tourism-expenditure-in-2017/

Atak wirusa z Wuhan to jednak nie jedyny problem świata. Otóż globalne wskaźniki koniunktury, takie jak PMI, wolumeny światowej produkcji czy jej transportu wskazują, że globalna kontrakcja rozpoczęła się już w roku 2019. Z kolei OECD, publikuje wskaźnik wyprzedzający dla globalnej koniunktury, i już w 2019 wskazywał on na możliwy spadek globalnej koniunktury. Co ciekawe przodowały tam Chiny. Tak więc teraz już z pewnością można powiedzieć, że globalny świat zmierza do recesji. Atak wirusa z Wuhan będzie miał w tym na pewno swój udział. Jak na razie WHO wyraźnie zaleca, aby nie wprowadzać ograniczeń w podróżowaniu, ze względu na możliwe straty w handlu. WTO już pierwszy błąd wizerunkowy w Chinach zanotowało. Miejmy nadzieje, że tym razem się nie mylą.

Source: www.zerohedge.com

Istnieje kilka kolejnych wskaźników, które ze swej natury już sygnalizują gwałtowny spadek aktywności gospodarczej. Są to miedzy innymi ceny miedzi, ceny energii, a także wskaźnik Baltic Dry Index obrazujący morski transport suchych ładunków masowych. Wszystkie te wskaźniki są w trendzie spadkowym, a ceny miedzy spadają najdłużej do dekad.

CHIŃSKI DE-CHAIN?

Jednym z powszechnych przekonań jest to, że “niemożliwe” jest przeniesienie łańcuchów dostaw z Chin. Jest to klasyczna analiza efektu pierwszego rzędu. Kiedy łańcuch dostaw zostaje przerwany z tego czy innego powodu i trzeba znaleźć alternatywę, to się ją zwyczajnie znajduje.

Analizując możliwe skutki drugiego rzędu epidemii w Chinach wypadałoby najpierw wspomnieć, iż powody utrzymania łańcuchów dostaw w Chinach maleją od lat: płace i inne koszty rosną, rząd centralny zwiększa zapotrzebowanie na dzielenie się technologiami, ogólne poczucie, iż cudzoziemcy i firmy zagraniczne nie są już potrzebni i poszukiwani, oraz wojna handlowa jest mniej/więcej w fazie rozejmu, a nie zakończenia.

Fakt, że Chiny poddały kwarantannie ponad 50 milionów ludzi w kilkunastu miastach, sugeruje iż zagrożenie jest znacznie większe, niż się do tego przyznały. Jeśli wirus dalej się rozprzestrzeni, to szkody gospodarcze będą ogromne. W takim przypadku gospodarka chińska zostanie prawdopodobnie poddana poważnej korekcie. Tak więc to co wydaje się teraz “niemożliwe” to nie przeniesienie łańcucha dostaw poza Chiny, ale utrzymanie go właśnie w Chinach. Podobnego przekonania jest W. Ross, który z bezwzględną szczerością miał powiedzieć, że obecny wirus może spowodować powrót fabryk do USA. Może jest prorokiem? Dodatkowo doradca Trumpa P. Nawaro poinformował, że taryfy na produkty chińskie nie zostaną zdjęte, nawet jeżeli skutki wirusa będą bardzo bolesne. Jak widać polityka America First może mieć swoje dalsze globalne konsekwencje. Co ciekawe już teraz wiadomo, że Chiny nie maja szans aby spełnić wymogi z umowy z USA, zawartej w pierwszej fazie, ponieważ chińska gospodarka może mieć spore problemy. Tak więc o żadnej Phase Two z USA nie będzie mowy.

Z powyższego nie trudno wywnioskować, że potencjał problemów wynikający z zakłócenia w łańcuchach dostaw w Chinach jest zdecydowanie niedoceniany. Obecnie robocze założenie jest takie, że każde zakłócenie będzie tymczasowe i wszyscy w Chinach wrócą do pracy jak zwykle, ale za kilka tygodni. Rynek nie strawił jeszcze możliwości, że chińskie łańcuchy dostaw będą zakłócane przez wiele miesięcy, ze wszystkimi efektami fali, które wystąpiłyby w całej gospodarce światowej. W takiej sytuacji zagraniczne firmy mogą uznać, że ich produkty nie będą dostępne w oczekiwanych ilościach, jak i po oczekiwanych cenach. Może się więc okazać, iż zakłócenie łańcuchów dostaw spowodowane epidemią, mogą przychylić szalę u tych, którzy mieli już w rozważaniach analizę wagową “nigdy nie opuszczaj Chin” do “może opuścić Chiny”. Tak więc obecna epidemia mogłaby przechylić proces decyzyjny na “musi opuścić Chiny”. 

Indywidualne decyzje sumują się, przez co mogą przyczynić się zmiany trendu, a dane już powoli sugerują powolną zmianę trendu w globalizacji i zmiany udziału Chin w światowym eksporcie. Tak więc świat może się w końcu obudzić i zorientować, że jest zwyczajnie zbyt bardzo zależny od Chin. W konsekwencji skutki drugiego rzędu mogą w magiczny sposób zachwiać wszystkimi założeniami szczęśliwej historii chińskich dostawców. Jest to de facto szansa dla Polski, będącej ciągle relatywnie tanim krajem, ale popadającym bardzo dużo zalet dla zagranicznych inwestorów. 

FINANSOWA PANDEMIA

Światowe giełdy papierów wartościowych są uważane przez wielu jako wskaźniki koniunktury, jako że odzwierciedlają koniunkturę gospodarczą poprzez zyski firm na nich notowanych. Jest to po części prawda, ale w ostatniej dekadzie globalne giełdy zostały zniekształcone przez lawinę taniego kapitału, który zafundowany został światu przez baki centralne, a wszystko w celach ratowania globalnej koniunktury. Spora część tego nowego kapitału została przeznaczona na buybacki, tak więc wycena giełd jest w jakimś stopniu od nich zależna. W konsekwencji euforia na rynkach akcji trwa już od dekady, z małymi korektami oczywiście. Inwestorzy wychodzą z euforycznego przekonania, iż banki centralne będą stały cały czas na straży, więc zasadniczo nie ma obaw co do dużych spadków. W konsekwencji światowy index akcyjny jest na maksimach, jak pokazano poniżej. Co ciekawsze grafika pokazuje też reakcje rynku na wystąpienia różnego rodzaju epidemii, w ujęciu historycznym.

Source: https://twitter.com/Getjayeshjain/status/1222259854489767944

Jak do tej pory rynek nie-zdyskontował jeszcze informacji, że konsumpcja w Chinach może się znacząco załamać, a efekty domina na rynkach walutowych i papierów dłużnych mogą zakłócić globalne rynki finansowe, i potencjalnie wywołać bankructwa w firmach z nadwyżką dźwigni finansowej, nie tylko w Chinach, ale również w gospodarkach rozwijających się i rozwiniętych. Tak więc obecny wirus ma potencjał, aby ponownie skupić uwagę inwestorów, na wolumeny sprzedaży, zyski jak i potencjalne zagrożenia dla firm notowanych na giełdach. Wirus ma też potencjał aby zmienić ogólny nastrój samozadowolenia na niepewność, która może stać się “kryptonitem” zaufania do rynków finansowych. 

Jako ze trudności finansowe firm szybko mogą rozprzestrzeniać się na banki, które prowadziły interesy z upadającymi podmiotami, a następnie na udziałowców i deponentów tych banków, tak więc cały świat może się znaleźć w zasięgu finansowej paniki, jak to miało przykładowo miejsce w 2008 roku. Biorąc pod uwagę ukryte słabości globalnej gospodarki: zbyt duża dźwignia finansowa, zbyt wiele firm zombie utrzymywanych przy życiu przez kroplówki, zbyt duże globalne zadłużenie i brak wystarczających zabezpieczeń, obecny wirus może być igłą, która przebije wszystkie bańki spekulacyjne, niezależnie od bodźców ze strony banków centralnych.

Pierwszym elementem globalnego domina, który może upaść zaraz po China, będzie prawdopodobnie zależna od Chin strefa euro. Kiedy europejski kryzys bankowy, napędzany przez wynikającą z niego recesję, zostanie ponownie wybudzony, może wywołać szybko idącą w górę falę finansowego zakażenia “contagion“, ponieważ Europa posiada największą koncentrację globalnie ważnych banków, czyli G-SIB. Globalna recesja, europejski kryzys bankowy i krach na rynkach kapitałowych USA doprowadzą do globalnego załamania gospodarczego, które niemal na pewno przyłoży się wszelkie próby (zmasowane i skoordynowane) odwrócenia tendencji przez banki centralne i nadmiernie zadłużone rządy. Czy maja oni szansę z tak “malućkim” łabędziem?

Dzisiejsza gospodarka światowa jest bardzo niestabilna. Chiny, podobnie jak inne kraje mają potężne zadłużenie. IMF poinformował, że globalne zadłużenie w Q3 2019 sięgnęło kolejnego maximum. Tym razem dotarliśmy do poziomu $253 bilionów USD, co równa się 322% globalnego GDP, z czego $72 bln (223% of GDP) było na EM, a DM miało $180 bln (383% of GDP). Jaki jest poziom niewypłacalności? Jeżeli światowa gospodarka stanie, a może się tak stać jeżeli Chiny nie poradzą sobie szybko z epidemią to zadłużenie będzie działało jak finansowa gilotyna. Tymczasem sam IMF ostrzegł w 2019, że prawie 40 %, czyli około 19 bilionów dolarów, długu przedsiębiorstw w największych gospodarkach jest zagrożonych niewypłacalnością w przypadku kolejnego globalnego spowolnienia gospodarczego. 

Source: https://twitter.com/Schuldensuehner/status/1216730872319225857

Ostanie dane wskazują, że wirus dalej się rozpowszechnia. Nawet jeżeli pandemia nie zabija dużej liczby osób, to i tak spowoduje potężne zakłócenia w ruchu międzynarodowym, zakłócenia w globalnym eksporcie i imporcie, zakłócenia w zachowaniach konsumentów, co przełoży się na wskaźniki sprzedaży detalicznej, zakłócenia w handlu, czy też problemy ze spłatami zadłużenia. W sytuacji gdy wiele gospodarek, w tym amerykańska, znajduje się już w niepewnej sytuacji równowagi pomiędzy historycznym zadłużeniem a załamaniem się popytu, oraz interwencjami banków centralnych na rynkach finansowych (np. REPO), pojawia się już poważne ryzyko, że obecny system monetarny nie wytrzyma takiego tsunami malutkich łabędzi. Jeśli wirus z jakichś powodów zacznie zabijać duże ilości osób to może to doprowadzić do globalnego stanu wojennego. Co dalej? Sytuacja jest bardzo rozwojowa, i już w przeciągu tygodnia będziemy mogli nakreślić czy światu grozi katar, kaszel, czy też poważne zapalenie płuc.

The End

Bogaty.men

DISCLAIMER / UWAGA! Niniejszy opracowanie (jak każde inne na tym blogu) ma charakter amatorskiej analizy, która ma na celu jedynie ogólnie przybliżenie czytelnikowi omawianego tematu. Analiza ta jest efektem dociekań autora, i jest na tyle szczegółowa/precyzyjna, na ile autor uznał za stosowne. Jest ona tylko prywatną opinią autora, nie stanowi żadnych rekomendacji inwestycyjnych, i nie może służyć jako podstawa decyzji inwestycyjno-biznesowych. W celach głębszego zrozumienia tematu, bądź też zdobycia profesjonalnej informacji, autor zachęca do sięgnięcia po prace specjalistów z danej dziedziny. Sam autor, na własne potrzebny, zebrał podstawowe informacje w tematyce po to, aby móc wyrobić sobie poglądy na interesujące go zagadnienia, a przetrawione wnioski są owocem tej pracy. 

Niniejszym Team Bmen-ów zastrzega, że publikowane informacje i tezy są wolnymi przemyśleniami amatorów, na podstawie których nie mogą być konstruowane żadne roszczenia, przyrzeczenia, obietnice te rzeczowe czy też matrymonialne. W przypadku oblania się gorącą kawą lub zakrztuszenia rogalem podczas czytania tekstu Team nie bierze za to żadnej odpowiedzialności i renty płacić nie będzie!! 

LITERATURA

https://forsal.pl/artykuly/1449629,jeden-wiekszy-podmuch-wiatru-i-globalna-gospodarka-lezy-bis-ostrzega-przed-zielonymi-labedziami.html

https://voxeu.org/article/global-value-chains-and-increasingly-global-nature-inflation

https://bruegel.org/events/the-role-of-china-in-global-value-chains/

https://www.zerohedge.com/geopolitical/china-outraged-world-cancels-flights-and-shut-borders-amid-coronavirus-outbreak

https://www.breitbart.com/asia/2020/01/28/reports-communist-party-actively-deflating-coronavirus-patient-counts/

https://bruegel.org/2019/01/chinese-growth-a-balancing-act/

https://dailyreckoning.com/contagion/

https://www.universalclass.com/articles/business/an-introductions-to-lean-inventory-management.htm