Zastanawiałeś się kiedyś drogi Watsonie o co tak naprawdę biega w tym wszystkim? Po co te głupawe wojny? Dlaczego mały czasami może więcej? Po co i dlaczego energia i finanse to najważniejsze pole globalnej walki? Śledzisz na bieżąco Linkownie i już raczej wiele rozumiesz, że świat nie taki wolno-rynkowy jak to fanatyczni wyznawcy “co widać a czego nie widać” bredzą, że energia to być-albo-nie-być w lidze zwycięzców, że kontrola to słowo klucz. Tak z ciekawości zapytam, zauważyłeś jak ostatnimi czasy Great Gas Wars przybrały na sile? Dwa potężne fronty, środkowoeuropejski i blisko-wschodni, w walce o dostawy gazy do Europy, gdzie wielu poważnych graczy też w dwóch potężnych blokach siłuje się na rękę. Jak to widzisz? Będzie na gorąco?

Ale wojny to nie tylko te takie gorące, gdyż mają też one swoje odnogi w postaci finansowych bijatyk, gdzie rycerze finansów przelewają krew w wielkiej finansowej piaskownicy, bądź jak wolisz szachownicy, na rynkach które nigdy nie śpią, katują innych %-tem, wydłubują co-niektórym oczy spekulacją, a przegranego zostawiają w skarpetkach i z metalową kulą łańcuchową zaciśniętą na szyi, tak jak psa na łańcuchu w budzie bez podestu, bądź też na wysokim moście. Swoją drogą zauważyłeś, że nowe idzie na finansowym polu walki? Chińczyk poinformował o otwarciu swojego podwórka dla międzynarodowych Żołnierzy Grosza. Tak więc rozumiesz, iż finanse to rzecz przednia i o to  toczy się walka, a właściwie o to kto kontroluje międzynarodowy rynek monetarny. 

Zastanawiałeś się kiedyś może jak to jest i dlaczego, że pewne krainy używają nieswojego płacidła? Po co im ono skoro mogą swoje emitować i go edytować? Zapewne słyszałeś kiedyś o Konsensusie Waszyngtońskim, występuje on też w ujęciu finansowym, a właściwie to ma on swoje konsekwencje na rynkach grosza, bo swobodne przepływy kapitałowe to skąd i dokąd, i z czego się wywodzą? Od kloszarda do bogatego czy w przeciwnym zwrocie wektorowym? Płacidło nie jest raczej po to aby było rozdawane, ale raczej po to aby mogło siebie pracować w najlepszych możliwych warunkach? Czyli co? Spekulacyjne przypływy kapitałowe ostatnich 4dekad to skutek obecnego układu monetarnego, gdzie Finansowy Konsensus Waszyngtoński gra pierwsze skrzypce, a finanzialisation of the world to chleb powszedni. Chcesz faktograficznej prawdy? Zacznij od Linkowni.:)

My tymczasem postaramy się częściowo odpowiedzieć na powyżej postawione pytania, jako iż dotyczą one systemów monetarnych. Dziś będziemy kontynuować naszą sagę jak to było w przeszłości z tymi systemami walutowymi bywało, aby w końcu nowe nadchodzące COŚ móc naszkicować. Zalecane jest abyś z cz. I Rysy Czasu Primo się zapoznał przed rozpoczęciem studiowania Rysy Czasu Secundo, wszystko celem ciągłości i spójności. 

Ostanie analizy systemów monetarnych zakończyliśmy na przewróceniu się systemu z Bretton Woods w 71r, w wyniku nadmiernego dodruku dolarów amerykańskich. Nastała era pieniądza fiat, znaczy się waluty bez pokrycia, po czym ludzka natura zaczęła korygować to i owo. Aby pójść dalej z historią i rozpocząć analizę kolejnego systemu tj. SMITHSONIAN AGREEMENT musimy się jednak cofnąć kilka lat wcześniej i zająć się pierwszym wielo-walutowym fiatem, czytaj SDR jako że będziemy o nim i jego matce IMF co chwilę wspominać.

SDR – SPECIAL DRAWING RIGHTS

Błędna polityka monetarna USA spowodowała, iż na świecie w latach 60s pojawił się potężny nadmiar dolarów amerykańskich i zaufanie do USD zaczęło gwałtownie spadać, co z kolei rozpoczęło początek końca systemu opartego o fizyczny kruszec. Amerykanie próbowali jak mogli walczyć z zakłóceniami związanymi z dominacją dolara w międzynarodowym systemie walutowym, włączając w to sprzedaż amerykańskich rezerw złota na rynku londyńskim oraz zakulisowe zapasy o powstrzymanie się wiodących krajów świata od wymiany rezerw walutowych na złoto. Pomimo swoich działań na rzecz utrzymania ceny rynkowej złota w USA, rynek coraz szybciej tracił zaufanie do $dolara. Kolejną próbą odbudowy zaufania do USD była próba wprowadzenia “papierowego złota” celem ściągnięcia trochę dolarów ze świata i zapobiec dalszemu drenażowi fizycznego złota.

W 1967r USA wymyśliło, iż wytworzy sztuczną walutę “papierowe złoto” od IMF (instytucja kontrolowana przez USA) jako nową międzynarodową jednostkę walutową, którą nazwali SDR (Special Drawing Rights). Kreowanie SDR-ów rozpoczęto w 1970 r, po ratyfikacji przez kraje członkowskie porozumienia w 1969r. Miały one być alternatywą dla fizycznego złota, służącą jako pieniądz międzynarodowy w celu udostępnienia go krajom członkowskim mającym deficyty bilansów płatniczych, dla użycia go w charakterze waluty rezerwowej na dokonywanie transakcji wyrównawczych. SDR został zaprojektowany więc jako duży ponadnarodowy wielo-walutowa jednostka rozliczeń, coś w rodzaju ETF walutowego. Ich wartość początkowo określono na poziomie 1/35 uncji złota, czyli na poziomie ówczesnej wartości 1 USD. Wszystko po to aby ściągnąć trochę dolarów ze świata i zapobiec dalszemu drenażowi fizycznego złota. Koncepcja one-to-one miała własne temu służyć.

Drogi czytelniku, właśnie zacząłeś czytać od dechy darmowy wpis. Jak już doczytasz do końca dechy to w ramach podziękowań za ciężką pracę autora chcielibyśmy cię prosić abyś ocenił przeczytane wypociny, bo autor nie-wielbłąd i pić musi, a i energii swojej musiał trochę przepalić. Na końcu wpisu masz mechanizm oceny w skali 1-5. Twoja nota dostarczy nam żywą ocenę sytuacji, wpłynie na rozwój bloga i poprawi jakość wpisów. Tobie z kolei będzie się lepiej i więcej czytało w przyszłości. Logicznie, twoje podziękowania widzimy mniej-więcej tak:   

Zafundowałeś ocenę 3 czy poniżej to wypadałoby abyś napisał w komentarzu co cię boli. Negatywne spostrzeżenia? Ortografia z gramatyką? Słaby Research? Wszystko na raz?  Jak dasz 4 lub więcej to wypadałoby byś pochwalił się znajomym - przecież właśnie stwierdziłeś ze materiał jest dobry, może nawet pierwszorzędny. Mechanizm Podzielisz Się linkiem znajdziesz tuż obok Gwiazdek Oceny. Czyli klikasz i pomagasz rozprzestrzeniać to co sam doceniłeś. W końcu „sharing is caring”. 

Mechanizm ten to nic innego jak Czym więcej Dajesz tym więcej Dostajesz, gdyż Linkując Dalej przekazujesz wiedzę komuś a ten ktoś może ci w przyszłości dostarczyć INFO² i Twoja Edukacja przyśpieszy. Tak więc Twoje Szanse rosną wraz z ilością Kliknięć. Twoje działania to nasz marketing, który powoduje iż sumarycznie jako Bmen Team rośniemy, a nam Pismakom być może uda się stworzyć jeszcze lepsza zawartość, gdyż będziemy wiedzieli czego po nas oczekujesz. W końcu - jeśli nie będzie publiki to i my nie będziemy pisać, a i ty nie będziesz miał czego czytać i z czego się edukować. Bez was nie będziemy istnieć i my. Mechanizm SYMBIOZY jest raczej ci znany, także rozwijajmy się razem. Koncepcja tego bloga jest darmowa i chcielibyśmy aby taka została gdyż edukacja to temat przedni. Działasz i będzie ci dane, nie działasz i może być ci odebrane. Tak więc Klik&Share lub jak wolisz Klik&Comment. Obie akcje nie-gryzące, a więc śmiało. Ilość gwiazdek to od teraz wskaźnik Przód-OR-Regres.

Problem z SDR był taki, iż był czystym fiatem i w dodatku emitowanym przez nikogo tzn. przez żadne państwo nie kontrolowanym, tak więc nie wiadomo było mu jak ufać. Z tego powodu pomysł praktycznie upadł, ale teoretycznie przeżył i dalej się rozwijał. Po upadku systemu z Bretton Woods popularność i znaczenie SDR poważnie spadła, stając się w 1972r międzynarodową jednostką rozliczeniową jako zasadniczy instrument finansowy od IMF. Sytuacja ta panuje do dziś, ale po kryzysie w 2008 pojawiły się poważne przesłanki co do powrotu SDR do światowego systemu monetarnego.

W latach 1974-1980 wartość ich została oparta na koszyku 16 walut, a od 1981r podstawę stanowił koszyk pięciu walut (dolara USA, marki niemieckiej, jena japońskiego, franka francuskiego i funta szterlinga), których udział w nim jest weryfikowany w okresach pięcioletnich. Został on też zaprojektowany jako instrument finansowy przeznaczony do pomocy krainom trapionym przez problemy gospodarcze. Wszystko to oczywiście pod nadzorem IMF i jego ludzi. Pomoc od IMF kosztuje o czym przekonało się już wiele krain, przechodzące kryzysy gospodarcze czy też krain dokonujących transformacji ustrojowych. 

Koncepcja koszyka walutowego SDR dostała drugie życie po kryzysie finansowym w 2008 i jest ona na poważnie dyskutowana w światowych kuluarach. Dowodem powszechnej zgody był duży dodruk SDR w 2008r, jak również propagacja rynku długu od IMF.  Punktem zwrotnym w ewolucji było zaakceptowanie chińskiego RMB do koszyka SDR z wagą 10.9%. Oznaczało to oczywiście re-alokację koszyka i jak to w życiu bywa aby ktoś zyskał ktoś musiał stracić. A w dalszej kolejności było uruchomienie przez Bank Światowy pierwszego program obligacji SDR rozliczanych w RMB. Było to bardzo grube zagranie świadczące o tym, iż Chiny są już na poważnie w IMF i będą chciały używać SDR, podobnie jak wiele innych krain mających dość systemu opartego o Petro-Dolara. Obecny XDR basket składa się z pięciu walut: U.S. dollar 41.73%, Euro 30.93%, Renminbi (Chinese yuan) 10.92%, Japanese yen 8.33%, British pound 8.09%. O tym czy dokładnie jest IMF i jego dziecko SDR, na jakich zasadach to działa, o rynku długu i jego rozliczaniu itp. dowiesz się w oddzielnych wpisach by @british_summer, jako że istnieje poważne prawdopodobieństwo wielkiego powrotu SDR jako głównej waluty globalnej. Omówiliśmy papierowe złoto tak więc powracamy do rysu historycznego systemów walutowych.

SMITHSONIAN AGREEMENT Dec 1971- 1973

Po zawieszeniu wymiany złota, co ekonomicznie oznaczało bankructwo krainy od sierpnia do grudnia 1971 zaistniał okres przejściowy zwany okresem OFF-Gold, gdzie każdy (poza SWISS) był poza standardem złota. W grudniu 1971 na mocy umowy waszyngtońskiej dolar amerykański został zdewaluowany o 8,57% (z 35 na 38 USD za uncję). I tak zaczęła się nowa era pieniądza bez pokrycia. Pierwszym systemem zafundowanym światu po upadku złotego linku był system znany jako Smithsonian Agreement (SM-A). Było to system przejściowy pomiędzy systemem złota z Bretton Woods a systemem waluty czystego fiata opartego na Petro-Dolarze. System upadł bardzo szybko, jako że oparty został na fundamentalnie złych założeniach, zakładając racjonalność i uczciwość polityków na świecie. 

SM-A zaprojektowany został na podobieństwo systemu Bretton Woods, z jedną zasadniczą różnicą: zamiast złota fizycznego wytworzono wirtualne złoto, czyli Cyfry w Powietrzu. Wszyscy uczestnicy systemu zgodzili się utrzymywać swoje waluty na stałym kursie do innych walut, ale już bez złota w skarbcach. FIXED ExRate ale bez żadnego oparcia, czytaj Fixing w Powietrzu. Mówiąc w skrócie zarządy krain miały za zadanie utrzymywać stałe kursy walut:) Równocześnie większość krain wprowadziła ograniczone płynne kursy swoich walut do dolara, rozszerzając widełki wahań rynkowych kursów walutowych do innych walut wokół ich kursu centralnego do dolara USA z 1% (ustalonego w Bretton Woods ) do 2,25% (po dewaluacji dolara). Nierzeczywistość oparcia waluty dała o sobie bardzo szybko znać, gdyż system ten był oparty o stały kurs wymiany z wąskimi przedziałami wahań, bez fizycznego mechanizmu kontroli polityków i ich polityki fiskalno-monetarnej. 

Aby utrzymywać stałe kursy walutowe, czyli de facto bronić stałego kursu wymiany zarządy krain musiały używać w tym celu rezerw. Jakich rezerw, skoro ich fizycznie nie było? Były one przecież nieistniejące! Uczestnicy systemu zgodzili się na system ze stałym kursem wymiany, ale bez rezerw w skarpetach 🙂 System w założeniach był podobno idealny i przypuszcza się, iż to dlatego system wytrzymał tylko chwilę. Pytanie za 100pkt: Kto zabroni krainom inflować swoją bazę monetarną? Jednym z głównych założeń systemu o stałym kursie (Fixed ExRate) jest mechanizm adaptacji bazy monetarnej, tzn. jeżeli baza monetarna jednej krainy rośnie to wymagany jest też proporcjonalny wzrost bazy monetarnej w innej krainie, gdyż inaczej Fixed ExRate nie jest możliwy do utrzymania.

MSa/MSb = FIXED = constant.

Jeżeli warunek ten nie będzie spełniony to nastąpi currency outflow mechanizm (podobnie jak w gold outflow mechanism), kapitał zacznie odpływać z krainy powodując przy tym upadek fix-u walutowego pomiędzy walutami i w konsekwencji upadek systemu.  Biorąc pod uwagę ilość krain 100+ już rozumiesz dlaczego ten idealny system musiał upaść, czyniąc inflatorów i spekulantów zarobionych, wytwarzając im w raj na ziemi. System zakładał, iż będzie działał jak Gold Standard ale w rzeczywistości nie można było wymieniać walut narodowych na złoto. Czyli twoja waluta jest wymienialna na złoto wirtualne, ale praktycznie wymiana nie była możliwa bo złota nie było. Wirtualny Gold Standard.

Jedną z zasadniczych przyczyn rozpadu tego systemu był też brak mechanizmu do zachowania międzynarodowej równowagi płatniczej oraz brak elastyczności w przywracaniu zewnętrznej równowagi płatniczej.

Rozliczenia Bilansu Płatniczego
Rozliczenia obrotów z zagranicą polegają na regulowaniu należności i zobowiązań pieniężnych, powstałych między podmiotami znajdującymi się w różnych krainach z tytułu obrotu handlowego, usługowego i kapitałowego. Każdy kraj, który ma deficyt bilansu płatniczego narażony jest na utratę rezerw, w związku z czym musi podejmować działania zmierzające do zwiększenia eksportu i ograniczenia importu oraz odpływu kapitału. Natomiast kraj, którego pieniądz traktowany jest jako waluta globalna i służy do tworzenia światowych rezerw, jak to ma obecnie miejsce w odniesieniu do USA, może a nawet musi generować deficyt płatniczy, jako że rozwijająca się gospodarka globalna wymaga ciągłego przyrostu międzynarodowej płynności, tzn. zwiększania rezerw międzynarodowych środków płatniczych. Prowadzi to gromadzenia w zagranicznych instytucjach finansowych coraz to większych zasobów waluty rezerwowej, poprzez zwiększanie jej emisji. Dlatego też jedynym źródłem przyrostu płynności w obecnym systemie jest zwiększony strumień dolarów, do czego niezbędny jest deficyt płatniczy USA, bądź też emisja długu na rynku eurodolara. Narodowa Waluta globalna jak już napisałem już dwóm panom musi służyć. Jest to kolejny powód dla którego SM-A musiał upaść, jako że USA musiało drukować dolary na użytek światowy. Jednakże wzrost deficytu płatniczego i wynikowych rezerw dolarowych na globie doprowadził do wytworzenia potężnych wehikułów finansowych, których celem było podróżowanie po świecie w celach znalezienia najlepszej rentowności. Przypuszcza się też, iż jednym z ważniejszych powodów upadku systemu był wysoki stopień międzynarodowej mobilności pieniądza i kapitałów krótkoterminowych, znaczy się kapitału spekulacyjnego. System upadł i dochodzimy własnie do obecnego reżimu monetarnego na świcie, czyli rynek sam wycenia kursy walutowe w oparciu o dane gospodarcze z krain, politykę zarządów jak i …. 

FLUCTUATING FIAT CURRENCY 1973 – 20XX 

Następstwem rozpadu systemu Smithsonian-a było odejście od kursów stałych i wprowadzenie przez większość krain (nie)ograniczonych kursów płynnych, gdzie rynek poszedł w 100% wolno-rynkowego fiata, czyli system waluty bez pokrycia, rynkowo wymienianej. Po latach perypetii ze stałym USD nastało przekonanie, iż wolny rynek będzie najlepszym arbitrem w ustalaniu wzajemnych parytetów kursów walut. I tak jet do dziś. Proces ten miał początkowo charakter żywiołowy, z czasem jednak przekształcił się w działania tworzące instytucjonalne podstawy nowego międzynarodowego systemu walutowego. Zapoczątkowane zostały one już w 1972r w ramach prac MFW. 

Nastały czasy zwane przez przez co-niektórych jako Washington Consensus, znaczy się otwórz kolego swoje rynki finansowe dla zagranicznych inwestorów, zaimplementuj restrykcyjne mechanizmy i programy oszczędnościowe (wysokie stopy procentowe i cięcia kredytów, kosztów), a wszystko w celu “leczenia” swoje deficytu bilansu płatniczego, deficytu budżetu krajowego jak i stopowania galopującej inflacji cen. Jaki światowy dobrobyt przyniósł ten “wszechstronnie” propagowany model? Odpowiedzi musisz sobie udzielić sam Watsonie. Pytanie pomocnicze: jaki wpływ ma podnoszenie stóp procentowych, likwidacja taryf ochronnych i subsydiów na równowagę w handlu i płatnościach? Nie jest tak przypadkiem, że pogarszają się warunki gospodarcze w krainie, bo obcy pakuje się ze swoimi tańszymi butami? Jak to się ma do zmniejszającego się deficytu budżetowego w krainie i galopujących cen? Wartym dodatnia jest fakt, iż tylko część obcego grosza zostaje na dłużej w krainie np. poprzez FDI, a część gorąca zainstalowana jest tak długo jak długo dzieje się byznes, i jak szybko przyszła tym jeszcze szybciej się ewakuuje. I co dalej? Powód? Odsetki to koszt prowadzenia działalności gospodarczej, a w zależności od handlu zagranicznego i deprecjacji waluty zwiększają się ceny importowe. Pytanie za 100pkt. W jaki sposób można ocenić wiarygodność konsensusu waszyngtońskiego?

Nowy system walutowy zapoczątkowany został oficjalnie w 73r. Na mocy porozumień została zniesiona zasada stałych kursów walut. Kraje członkowskie MFW uzyskały swobodę wyboru reguł kursowych, narzucona została konieczność prowadzenia polityki kursowej zgodnie z celami MFW, który został upoważniony do nadzorowania zgodności reguł wybranych przez poszczególne kraje. Zniesiona została także zasada ustalania parytetów walut w złocie i urzędowej ceny złota. Wprowadzono wręcz zakaz odnoszenia walut narodowych do złota. Głównym składnikiem rezerw walutowych IMF uczyniono Specjalne Prawa Ciągnienia (SDR – Special Drawing Rights). Wyeliminowało to w praktyce złoto z roli światowego pieniądza oraz podstawowego składnika rezerw walutowych. Zastąpił je w tej roli dolar USA, o czym zadecydował fakt zaistnienia Petro-Dolara.

SYSTEM PETRO-DOLARA

System ten nazywany jest też czasami Breton Woods II, jako że na rynku każdy robi co chce ale to USA zafundowały światu System Petrodollara, gdzie wszelakie transakcje rope obywają się tylko za USD. Stawia to USA w bardzo komfortowej sytuacji, jako że generuję ciągły popyt na dolary, przez co USA może generować ciągły deficyt w handlu. Dodatkowo dolary z ropy są w dużej części inwestowane w amerykańskie papiery skarbowe, co z kolei czyni dług USA bardzo płynnym i w zapotrzebowaniu, przez co płaci mały %. System ten jest raczej niesprawiedliwy dla świata, gdyż USA może drukować USD i w ten sposób nakłada na świat podatek inflacyjny. Kurs dolara do innych walut jest zawsze parą główną na FX, co w konsekwencji spowodowało, iż dolar w sferze oficjalnej i w szerokim zakresie pełni funkcję miernika wartości. Dokładny opis systemu petro-dolara możesz naleźć w udzielnym wpisie:
 o Systemach Monetarnych – Petro$Dolar.

Po załamaniu się SM-A różnie krainy zaczęły stosować swoje własne reguły ustalania kursu wymiany, jedne ustalały je na kursie ustalonym/stałym do innych walut, ale większa część globu zdecydowała się na kursy zmienny – rynkowy. Powstały system oznaczał tak naprawdę system samowoli, gdzie każda kraina obrała sobie sama zasady monetarne na jakich chce rozmawiać ze światem. I tak większość kursów walutowych na świecie wyceniana jest na rynku Forex, gdzie rynek dyskutuje wszelakie informacje o gospodarce, polityce ekonomicznej i monetarnej w krainie. Cześć krain stosuje jednak system Pega do waluty zewnętrznej. np dolar z Hongkongu rozliczany jest po kursie ustalonym do USD. 

Banki centralne pozwalają fluktuować swoim walutom ale stosują też czasami ograniczenia kanałowe. Jeżeli kurs waluty zaczyna dotykać kanału to następuje interwencja monetarna i kurs odbija się od kanału tzw. smoothing dla kursu walutowego. Wszystko w celu redukowania zmienności i ekstremalnych kursów. Nie trudno sobie wyobrazić, iż doprowadziło to do chaosu na rynkach walutowych. Dlaczego? Gdyż większość krain prowadziła bardzo złą politykę monetarną i fiskalną. Co to oznacza?

Polityka Monetarna Krainy
to nic innego jak kontrolowanie ekspansji kredytu w krainie, czyli de facto wybieranie optymalnych dla danego momentu stóp procentowych. Jeżeli baza monetarna rośnie za szybko w odniesieniu do wzrostu gospodarczego to prędzej czy później gospodarka się przegrzeje i objawi gwałtownym wzrost inflacji cen.

Polityka Fiskalna Krainy
to nic innego jak zarządzanie przepływami finansowymi krainy, gdzie deficyt i zadłużenie krainy mają zasadnicze znaczenie.

Dlatego też kurs waluty generalnie odzwierciedla sytuacje w krainie i jeżeli dana kraina ma problemy to odbija się to na kursie jej waluty, zakładając iż jest ona na kursie zmiennym. Kurs stały generuje problemy obrony kursu ustalonego i w takim przypadku zarząd krainy w szybkim tempie pali rezerwy, aż do momentu kiedy wyczerpie zapasy lub też kiedy kraina pierwszy rzuci rękawice. Krainy montują czasami różne sposoby na blokadę ucieczki kapitału np. poprzez kontrolę przepływu kapitału itp. Nie działa to jednak długo-terminowo, gdyż prędzej czy później pod wpływem sił spekulacji peg zostaje zerwany na danej walucie. Wynika to z powodu mechanizmu-odpływu-waluty. W konsekwencji system wymiany waluty rozpada się a waluta zostaje poddana procesowi dewaluacji i jej kurs zaczyna być płynno-rynkowy. 

Jeżeli kraina stosuje właściwą politykę gospodarczą i monetarną to zarówno kurs stały jak i zmienny na walucie  działa raczej bez zastrzeżeń. Czyli co? Ano wynika z tego, iż politycy sami serwują nam kryzysy. Postudiuj ile krain i ile razy doznało upadku waluty od 70s? Argentyna, Meksyk, Tajlandia, Izrael, Rosja, kryzys azjatycki, kryzys bankowy w UK, Black Monday, Japońska Bańka, Black Wednesday kiedy to G.Soros wykończył BoE, dot.com, 2007/2008, kryzys islandzki, kryzys EURO-zony i potężna ilość krain w Afryce itd.

Bardzo ciekawym przypadkiem jest dwu-dekadowy kryzys deflacyjny w Japonii, zapoczątkowany de facto porozumieniem Plaza Agreement z września 1985r, kiedy to krainy G-5 zdecydowały się na poważną dewaluację kursu dolara. Po zawieszeniu złotego linku przez Nixona w 71r USA doznały trzech recesji w przeciągu ośmiu lat (do 77r). W 1977 w wyniku błędnej polityki monetarnej rozpoczął się okres poważnej inflacji cen zakończony ostrym hamulcem od Volkera, kiedy to podwyższył on stopy procentowe do 20%!! Wszystko to w celu obrony stabilności dolara. Przypuszcza się, iż w okresie tym dolar w wyniku inflacji stracił około 50% swojej wartości, około połowę swojej siły nabywczej!! Sytuacja była już tak poważna, że USA zdecydowało się nawet na emisję długu w CHF. Kuracja od Volkera zakończyła szybko inflację cen i zapanował okres Super Dolara, a dodatkowo poważna polityka gospodarcza (stabilizacji dolara) spowodowała poważne napływ kapitału do USA, powodują tym iż w 85r dolar osiągnął historyczne maxima (DXY 120). Pomiędzy 1980 a 1985 dolar umocnił się o około 50% do głównych walut światowych. Zaczęło to poważnie szkodzić przemysłowi z USA  i rozpoczęły się poważne zapasy lobbingowe mające na celu interwencję walutową. We wrześniu 1985r w hotelu Plaza Hotel w New York City podpisano porozumienie o dewaluacji USD w stosunku go walut z G5. Celem tej umowy była redukcja poważnego deficytu handlowego USA (3.5% PKB ). Od 1985 do 87r dolar osłabił się o około 40% w wyniku porozumienia. W lutym 1987 doszło do porozumienia w Luwrze, gdzie najpoważniejsze krainy zdecydowały się wprowadzenie przedziałów kursowych, w których kursy głównych walut mogły fluktuować, a wszystko w celu zatrzymania dalszej dewaluacji USD i uregulowania konkurencyjności. Silne umocnienie się JPY spowodowało poważną recesję w Japonii, którą zaczęto ratować ostrą polityką inflacyjną zakończoną ostrą banką pod koniec lat 80s, pękniecie której rozpoczęło 20L okres deflacyjny przy braku wzrostu gospodarczego. Konsekwencją umów Plaza-Louvre były poważne przepływy kapitału i wyprzedaż aktyw USA, jako że taniejący dolar powodował też poważną przecenę US assets w obcych walutach, czyli straty dla zagranicznych inwestorów. Było to prawdopodobnie przyczyną krachu w 1987r. Prawdziwy wolny rynek, nieprawdaż?

Nie dawnymi czasy mieliśmy kolejne porozumienie o dewaluacji USD, nazwane roboczo Shanghai Agreement, nieoficjalnie zainicjowane we lutym 2016 pomiędzy G4, czyli US, EU,China i Japonia. Wszystko w celu ratowania światowego handlu. Od kryzysu 2008 USA zaczęło dodruk w celu pobudzania gospodarki i ratowania rynków finansowych. Osłabiło to dolara, ale inne krainy także zaczęły dewaluację swoich walut. W 2015 USA rozpoczęło zaciskanie polityki monetarną, co szybko przełożyło się na wzrost DXY o jakieś 20% (DXY =100). Sytuacja ta zaczęła zagrażać stabilności ekonomicznej świata, a właściwie USD-RMB, jako że krainy te są odpowiednio największym importerem i eksporterem globu. Chiny dokonały kilku dewaluacji co za-skutkowało mini-krachami na giełdach w US i China. Na spotkaniu w Shanghai zdecydowano więc aby pomóc Chinom w problemach utrzymywania kursu RMB, jako że silniejszy RMB oznaczał poważne problemy ze wzrostem gospodarczym dla fabryki świata. Chiny potrzebowały dewaluacji. Zdecydowano tam, iż aby nie prowokować rynków finansowych, zamiast dewaluacji RMB zdewaluują USD, który jest dość sztywno połączony pegiem do RMB. I tak też się stało. Przypuszcza się, iż była to poważna próba ratowania świata przez G4, gdyż stabilność światowego handu i rynków finansowych była poważnie zagrożona. Nie dawnymi czasy zjawiła się ekipa Trumpa i nastąpiło wznowienie retoryki wojen handlowych, jak również rozpoczęły się poważne rozmowy o ustanowieniu nowego systemu monetarnego, gdyż ten obecny (1973 – ) oparty na Petro-Dolarze zmierza ku szybkiemu końcowi. Problemem z jakim musi się zmierzyć teraz cały świat jest potężna (a właściwie to kontrolująca przepływy finansowe świata) ilość waluty, krążąca po świecie za największym zarobkiem, generująca przy tym poważne przypływy kapitałowe i problemy gospodarczo-finansowege na całym globie.

DOLARYZACJA

Jedną z ciekawszych rzeczy która narodziła się po upadku Breton Woods jest koncepcja czyjejś waluty na swojej ziemi tzw. “Dollarization” koncept. Jest to sytuacja kiedy jakaś kraina przyjęła do używania walutę obcą (rozpoczęło się to od dolara i jest on najbardziej popularną walutą dla dolaryzacji) w tej krainie, w całości (full system) lub częściowo (dual official tender) w transakcjach lokalnych. Oznacza to wykorzystanie dolara zarówno oficjalnie, jak i nieoficjalnie w sferze realnej poza USA. Władze amerykańskie zajmują neutralne stanowisko wobec tego zjawiska, jako że dolaryzacja nie wiąże się z żadnymi obowiązkami dla amerykańskich władz monetarnych. 

Decyzja o używania dolara jako pieniądza obiegowego, wynikała prawie zawsze z utraty zaufania ludzików do własnej waluty, więc po perypetiach super-inflacyjnych zarząd krainy zafundował lokalnym walutę innej krainy, tracąc przy tym kontrolę nad polityką monetarną, ale odzyskując stabilność gospodarczą. Jest to ciekawe zjawisko mające swoje skutki np. obniżenie kosztów transakcyjnych, eliminacja ryzyka kursu walutowego i co najważniejsze przywraca stabilizację cen w krainie. Jeżeli ekonomia jest z-dolaryzowana to kraina odzyskuje zaufanie w oczach inwestorów, jako że rośnie stabilizacja i zaufanie do krainy. Powoduje to napływ inwestycji i w konsekwencji wzrost gospodarczy. 

Dolaryzacja w skrócie narzuca monetarną dyscyplinę, jak również wymusza dyscyplinę fiskalną. Dlaczego? Ano dlatego, iż zarząd krainy nie może już drukować waluty, a każdy zaciągnięty dług powoduje pogorszenie warunków kredytowania. Monetarnie kraina musi naśladować politykę monetarną krainy emitenta, czyli zaczyna obowiązywać pasywne kreowanie polityki monetarnej w kranie. W wyniku adoptacji czyjejś waluty poprawia się stabilność w krainie, a koszt pożyczania na kredyt maleje, gdyż zagranica wie iż drukować czyjejś waluty się raczej nie da.

Wszystko to oczywiście ma swój koszt, czyli płacisz podatek inflacyjny dla krainy emitenta, jako że ty nie możesz drukować swojej waluty, ale emitent może. Mówiąc w skrócie kraina taka nie może zdewaluować własnego płacidła na żądanie, gdyż nie może prowadzić niezależnej polityki monetarnej. Poparz na Grecję, które jest z-dolaryzowana przez EURO? Dolaryzacja ma poważne konsekwencje dla systemu bankowego krainy, jako że de facto w systemie nie występuje lender of last resort, systemowi bankowemu brakuje dostawcy liquidity, czyli bank centralny nie może sam sobie dodać, musi skądś pożyczyć aby dodać, takie zabiegi trwają, a czas to pieniasz i zaufanie. W konsekwencji kraina i jej system bankowy narażone są na większe default risk, czyli belly up.

Dlaczego krainy idą w tym kierunku? Z przymusu raczej. Wszystko jak zawsze zaczyna się od dodruku narodowego, po czym rośnie inflacja cen. Ludziki widząc to zaczynają powolutku tracić zaufanie do lokalnego płacidła, czyli popyt na płacidło spada. Tak więc zaczynają uciekać w aktywa realne, ale też w walutę zagraniczną. Dlaczego tak? Gdyż dobra realne mają małą płynność, a na co-dzień jakieś płacidło trzeba mieć. Tak więc wypłaty z czasem w całości zamieniają się na obcą walutę (powodując jej aprecjację do waluty lokalnej) i jak następuje potrzeba to wymieniają parę sztuk obcych na lokalne płacidło, tak aby na zakupy wystarczyło. Z czasem sytuacja staje się poważniejsza, inflacja rośnie i ludziki zaczynają żądać już zapłat w zagranicznej walucie, gdyż po co im do szczęścia papier toaletowy? Tak wiec i sklepikarze zaczynają drukować ceny w nie-lokalnej walucie. I tak właśnie narodziła się nieoficjalna dolaryzacja płacidła w krainie. W takiej sytuacji zarząd ma dwa wyjścia: albo zaakceptować sytuację i przyjąć oficjalnie obcą walutę aby sytuacje gospodarczą uspokoić, albo pójść na wojnę i wymienić starą walutę na nową. Znaczy się zafundować dalszy chaos w krainie. Poczytaj historię dolaryzacji np. w Ekwadorze. Dolaryzacja to bardzo ciekawy temat, a więcej o dolaryzacji może poczytać np. na Wikipedii.

Co-niektórzy twierdzą, iż współczesny międzynarodowy system walutowy, jak dowodzi dotychczasowy okres jego funkcjonowania, jest systemem powszechnie akceptowanym przez społeczność światową. Zadecydować o tym miało przede wszystkim: elastyczność, wielość źródeł pieniądza światowego oraz rozłożenie korzyści z emisji pieniądza międzynarodowego na wiele krajów współczesnego świata. Mimo tych pozytywów i dużej stabilności światowego systemu walutowego, niektóre jego elementy są trudne do zaakceptowania dla krajów zintegrowanych gospodarczo. Niezadowoleni zaczynają montować swoje alternatywy np. strefa EURO. 

EURO-SYSTEM

Zaufanie do dolara jako waluty globalnej zaczęło spadać już od początku 60s. Dodatkowo zależność sytuacji monetarnej od bilansu płatniczego USA i wynikające z niej konsekwencje gospodarczo-polityczne stawały się coraz bardziej problematyczne dla szybko rozwijających się krain europejskich. Tak więc zaczęły one zastanawiać się jak te problemy rozwiązać. I tak oto europejskie krainy po perypetiach z dolarem w 70s postanowiły, iż połączą siły i wytworzą swoje własne płacidło, jako że same w sobie są bardzo słabe na rynku globalnym. Nastąpiło to początkowo w wersji rozrachunkowej a potem przeszły one do pełnej implementacji, dostarczając walutę, która będzie mogła rywalizować z dolarem amerykańskim. Fakt, iż gospodarka Europy zachodniej jest całościowo największa na świecie mógł sprawić, iż sen o europejskiej walucie rezerwowej mógł stać się realnością. Idea europejskiego systemu walutowego powstała także w odpowiedzi na wahania pomiędzy walutami poszczególnych krajów europejskich (co miało niekorzystne efekty dla obu stron w handlu wewnętrznym wspólnoty europejskiej). Wprowadzenie wspólnego systemu miało doprowadzić do stabilności monetarnej regulującej sytuację ekonomiczną i polityczną krajów członkowskich.

Koncepcja regionalnego systemu walutowego zrodziła się w EWG z początkiem lat siedemdziesiątych, a jej wyrazem stała się koncepcja tzw. “węża walutowego”, polegającego na ograniczeniu wahań kursów do rynkowych walut uczestniczących do +/- 1,125% w stosunku do ustalonych dwustronnie kursów centralnych. Formalnie umowa ta funkcjonowała do 1979r. Idea regionalnego systemu walutowego została skonkretyzowana w 1978r, kiedy to kraje EWG uzgodniły powołanie do życia Europejskiego Systemu Walutowego. Jego budowa została oparta na trzech elementach:

1. Mechanizmie Kursów Walutowych, dążącego do zminimalizowania wahań kursów poszczególnych walut, którego założeniem była stałość kursów walut członkowskich. 
2. Europejskiej Jednostce Walutowej (Europen Currency Unit – ECU), czyli waluty bezgotówkowej, która miała obowiązywać czasowo, przed wprowadzeniem rzeczywistej wspólnej waluty. Stanowiła ona wypadkową 9 walut krajów Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Pełniła ona funkcję wskaźnika kształtowania kursów, podstawy określania tzw. wskaźnika rozbieżności, środka płatniczego miedzy bankami centralnymi i składnika rezerw walutowych krajów członkowskich.
3. Europejskiej Walucie EUR – udało się to osiągnąć w praktyce w 2002r wprowadzając do obiegu gotówkowego wspólną walutę EURO.

Tak więc w 2002 europejski plan wspólnej waluty został zrealizowany, a nowe krainy z EU dołączają do uni walutowej po spełnieniu wymaganych warunków. Kryzys z 2008 i 2010 pokazał bardzo wyraźnie, iż wspólna waluta EUR została zaprojektowana i zaimplementowana z poważnymi błędami, mianowicie brak konsolidacji długu.

Euro w chwili obecnej nie jest do utrzymania gdyż waluta z założenia odzwierciedla sytuację danego państwa, czyli to sprawa narodowa, EU w chwili obecnej nie jest super-państwem. Euro Federalne jest walutą inter-nacjonalną, ale struktura EU nie jest jednolita i nie wiadomo w czyim interesie ta waluta ma być wyceniana. EUR to waluta, gdzie nie wiadomo czyją walutę posiadasz i nie masz też pewności czy GR lub IT nie zbankrutuje. Obecne EURO waluta wyceniana jest w interesie Niemiec. Dlaczego tak? Gdyż DE są silnikiem napędzającym EU. Sytuacja ta jest więc komfortowa dla DE, ale Włoch i Hiszpan płacą za tą “stabilną” sytuację. 

Wszystkie długi EURO-zony są denominowane w EUR ale mają różne rankingi wypłacalności. Dlatego nie jest to dług federacyjny, ale coś ala dług stanowy w USA. I już teraz zapewne rozumiesz różnicę. Dlatego też, EUR to waluta, która nie posiada wspólnego, głębokiego i płynnego rynku długu!! Euro-Zona ma słaby rynek długu, o ile można go nazwać rynkiem długu. EUR porażką było wytworzenie wspólnej waluty bez wspólnego rynku długu i to jest powód dla którego EUR nigdy nie będzie najważniejszą walutą rezerwową. Dlaczego tak? Gdyż duży kapitał musi wybierać pomiędzy krainami Euro-Zony. Komu on najbardziej ufa i czyje długi kupuje? Popatrz na rate-differentials pomiędzy EU krainami i będziesz widział na czym polega problem. Bez unifikacji rynku długu, a to wymaga wytworzenia struktur superpaństwa na co nie ma zgody, EUR będzie miało poważne problemy egzystencjalne i nigdy nie zostanie główną walutą rezerwową, gdyż po prostu nie ma tu gdzie parkować dużych oszczędności, dodatkowo nie wiedząc kto jest za nie odpowiedzialny.

Co się stanie jak nie nastąpi unifikacja długu? Prawdopodobnie bankructwo waluty. Dlaczego? Gdyż obecnie nikt nie chciałby raczej posiadać europejskich walut narodowych z ilością długu na ich barkach, tak więc zostałyby ona prawdopodobnie bardzo szybko przecenione (po przejściu z powrotem do waluty narodowej). Strefę walutową EURO-zony opisałem dokładnie we wpisach:
EuroSaga cz. I – Geneza Upadku
EuroSaga cz. II -TARGET2 czyli Europejska Trampolina

Jedyna alternatywna waluta rezerwowa, EUR w obecnej formie, nie może równać się z dolarem, ponieważ rynek papierów wartościowych denominowanych w euro nie jest tak duży i tak płynny jak rynek dolarowy i za euro nie stoi też żaden unitarny organizm państwowy, żadna poważna armia, który uwiarygodniałby tę walutę, jak ma to miejsce w przypadku dolara. W chwili obecnej nie ma na międzynarodowym rynku kandydata-waluty do przejęcia statusu głównej waluty rezerwowej. Obserwujemy za to poważne narodziny Chińskiego smoka: RMB aka Yuan.

Ale o tym już w kolejnej i ostatniej części Monetarnych Rysów Czasu, gdzie zajmiemy się perypetiami chińskiego płacidła, przeanalizujemy bardzo gorący rynek krypto-walut i dlaczego BTC może nie być tak transparentny jak to się co-niektórym wydaje, zastanowimy się też na-bardzo poważnie dlaczego SDR jest must-to-be i co będzie po SDR, gdyż wygląda na to, iż Krypto-SDR to tylko okres przejściowy w tworzeniu nowego systemu monetarnego. Słyszałeś kiedyś coś o Order Out Of Chaos, pitagorejskim znaczeniu Kosmos? Z tym pytaniem pozostawię cię do kolejnego razu.

ps. Nie zapomnij zareagować lubisz/nie-lubisz, gwiazdki dodać, i miło byłoby gdybyś jakieś dobre słowo na necie o NAS powiedział. Ważne to dla NAS, a o tobie nam też wiele mówi. Tymczasem miłego spędzania Polskiej Złotej Jesieni. 

Do samodzielnego studiowania

https://www.bullionvault.com/gold-news/imf-sdr-051820172

https://dailyreckoning.com/learned-china-entered-world-money/

https://dailyreckoning.com/petro-sdr-world-money/

https://dailyreckoning.com/death-dollar-new-world-money/

http://voxeu.org/article/keep-cash-let-public-hold-central-bank-reserves

https://www.ft.com/content/e480fd92-bc6a-11e6-8b45-b8b81dd5d080

http://www.ft.com/cms/s/0/5bb39488-ea99-11df-b28d-00144feab49a.html#ixzz14e83nPkn