Wstęp

W dzisiejszym odcinku będę kontynuował temat właściwego doboru technik inwestycyjnych do rynku i interwału.

Techniki Inwestycyjne

Przypomnę, że poprzedni odcinek zakończyłem pokazaniem przykładów zastosowania techniki przecięcia średnich ruchomych 10-cio i 30-to okresowej jako sygnału K i S, w odniesieniu do kontraktu terminowego na indeks WIG 20 w interwale godzinowym i dniowym.

Jak pamiętamy ta sama technika, w odniesieniu do tego samego instrumentu, raz dawała zyski (w interwale godzinowym) a raz straty (w interwale dniowym). Dziś zaprezentuję inne techniki inwestowania.

1 – Technika oparta na wskaźniku relatywnej siły rynku RSI.

Większość programów do analizy technicznej ma wbudowany ten wskaźnik i jest dość powszechnie używana przez traderów w celu oceny „wykupienia” bądź „wyprzedania” rynku. Kiedy RSI jest wysokie (zwykle powyżej 70) mówimy o „wykupieniu” rynku, kiedy jest niskie (zwykle poniżej 30) mówimy o „wyprzedaniu” rynku.

Sens tego wskaźnika polega na przewidywaniu zwrotów na rynku. Czyli jeśli aktywo jest przez jakiś czas wykupywane to jego cena rośnie. Wskaźnik RSI też rośnie i osiąga poziom powyżej 70. Kiedy tempo wykupywania spada, zaczyna tez spadać RSI. Kiedy spada poniżej wartości 70 generuje się sygnał sprzedaży.

Podobna, choć odwrócona logika obowiązuje w przypadku spadku ceny aktywa. Po jakimś czasie spadków, RSI spada poniżej 30 i kiedy spadki zwalniają swoją dynamikę i nawet pojawiają się pewne odreagowania to RSI zaczyna rosnąć. Jeśli wzrośnie powyżej 30 oznacza to sygnał kupna.

Drogi czytelniku, właśnie zacząłeś czytać od dechy darmowy wpis. Jak już doczytasz do końca dechy to w ramach podziękowań za ciężką pracę autora chcielibyśmy cię prosić abyś ocenił przeczytane wypociny, bo autor nie-wielbłąd i pić musi, a i energii swojej musiał trochę przepalić. Na końcu wpisu masz mechanizm oceny w skali 1-5. Twoja nota dostarczy nam żywą ocenę sytuacji, wpłynie na rozwój bloga i poprawi jakość wpisów. Tobie z kolei będzie się lepiej i więcej czytało w przyszłości. Logicznie, twoje podziękowania widzimy mniej-więcej tak:   

Zafundowałeś ocenę 3 czy poniżej to wypadałoby abyś napisał w komentarzu co cię boli. Negatywne spostrzeżenia? Ortografia z gramatyką? Słaby Research? Wszystko na raz?  Jak dasz 4 lub więcej to wypadałoby byś pochwalił się znajomym - przecież właśnie stwierdziłeś ze materiał jest dobry, może nawet pierwszorzędny. Mechanizm Podzielisz Się linkiem znajdziesz tuż obok Gwiazdek Oceny. Czyli klikasz i pomagasz rozprzestrzeniać to co sam doceniłeś. W końcu „sharing is caring”. 

Mechanizm ten to nic innego jak Czym więcej Dajesz tym więcej Dostajesz, gdyż Linkując Dalej przekazujesz wiedzę komuś a ten ktoś może ci w przyszłości dostarczyć INFO² i Twoja Edukacja przyśpieszy. Tak więc Twoje Szanse rosną wraz z ilością Kliknięć. Twoje działania to nasz marketing, który powoduje iż sumarycznie jako Bmen Team rośniemy, a nam Pismakom być może uda się stworzyć jeszcze lepsza zawartość, gdyż będziemy wiedzieli czego po nas oczekujesz. W końcu - jeśli nie będzie publiki to i my nie będziemy pisać, a i ty nie będziesz miał czego czytać i z czego się edukować. Bez was nie będziemy istnieć i my. Mechanizm SYMBIOZY jest raczej ci znany, także rozwijajmy się razem. Koncepcja tego bloga jest darmowa i chcielibyśmy aby taka została gdyż edukacja to temat przedni. Działasz i będzie ci dane, nie działasz i może być ci odebrane. Tak więc Klik&Share lub jak wolisz Klik&Comment. Obie akcje nie-gryzące, a więc śmiało. Ilość gwiazdek to od teraz wskaźnik Przód-OR-Regres.

A zatem spójrzmy jakie sygnały wygenerowało RSI na przykładowych aktywach interwałach:

Wykres 1 – cena akcji LOTOSu w interwale godzinowym (1H)

Widzimy na wykresie, że cena osiągnęła lokalne maximum 24.11.17 na poziomie ponad 62 zł. Dalej nastąpił powolny spadek. RSI spadło z poziomu blisko 60 do poniżej 30, a następnie dwukrotnie wzrosło powyżej 30 generując 2 sygnały kupna po około 61 i 61,5 zł. Następnie cena utrzymywała się w okolicach tych poziomów i zaczęła dalej spadać. 29.11.17 spadki zostały zahamowane, a na wykresie RSI pojawiły się 2 kolejne sygnały kupna po cenie około 59,5 zł. Cena LOTOSu w kolejnych 2 dniach poszła dalej w dół do poziomu 54 zł. 

W omawianym przykładzie stosowanie wskaźnika RSI doprowadziło do strat.

Wykres 2 – cena akcji LOTOS w interwale dziennym (1D)

Po spadkach ceny akcji LOTOS ( patrząc od lewej strony wykresu), z okresu 3-4 kwartału 2015, cena spadła z poziomu ok. 33 zł w sierpniu 2015 do ok. 27 zł  w grudniu 2015. I wtedy po silnym spadku, RSI spadł poniżej 30 i szybko się podniósł, co wygenerowało pierwszy sygnał kupna. Następnie cena dalej spadała, osiągając ok. 24 zł w lutym 2016. Po czym zaczęła rosnąć i znów RSI podniósł się z poziomu <30 generując drugi sygnał kupna na wykresie.

Od  tego czasu nastąpił zwrot ceny na wykresie i cena zaczęła rosnąć, osiągając poziom ok. 30 zł a następnie 32 zł w czerwcu 2016. W obu przypadkach wygenerowały się sygnały sprzedaży.

Patrząc co dalej działo się z ceną – widzimy, że z pewnymi korektami nieustannie rosła, osiągając w październiku 2017 poziom 66 zł, a w międzyczasie wskaźnik RSI aż 16x generował sygnał sprzedaży sugerując mocne wykupienie akcji LOTOS. Czyli w tym przypadku po 2 sytuacjach w których stosowanie się do wskazań RSI dało zysk, nastąpił okres długiego wzrostu ceny, gdzie RSI pokazywał – sprzedaj, co w efekcie doprowadziłoby do poważnych strat.

Wykres 3 – cena kontraktu na COCOA w interwale godzinowym (1H)

Patrząc od lewej strony wykresu cena kakao spadła do poziomu ok. 2040 i nagle urosła co wygenerowało na wskaźniku RSI sygnał kupna ok. 17.10.17. Dalej wzrosty potrwały kilka dni, cena urosła do ok. 2150, RSI urósł >70, po czym spadł – generując sygnał sprzedaży w okolicy 21.10.17.

Kolejne 2 sygnały kupna RSI wygenerował 04.11.17 przy cenie na poziomie ok. 2050. Dalej nastąpił wzrost ceny, RSI urosło >70 po czym spadło generując sygnał sprzedaży ok. 09.11.17 przy cenie powyżej 2200, a na drugi dzień kolejny sygnał sprzedaży, również powyżej ceny 2200.

W kolejnych dniach cena kakao spadała, a w międzyczasie pojawiały się kolejne (łącznie aż 7) sygnały kupna.

W tym przypadku również po kilku prawidłowych wskazaniach RSI, pojawił się szereg mylnych sygnałów kupna, które doprowadziłyby do znacznych strat.

Wykres 4 – cena kontraktu na COCOA w interwale dziennym (1D)

Patrząc od lewej, najpierw pojawiły się 3 dobre sygnały kupna w okolicy stycznia 2016, po cenie około 2800, następnie widzimy 2 sygnały sprzedaży w okolicy maja 2016, po cenie ok. 3200 – czyli te transakcje dałyby zarobić. Dalej następuje długi spadek ceny, a kolejnych 6 sygnałów kupna występuje po dość wysokich cenach, począwszy od zakupu po ok. 2800, kolejne w granicach 2300. Wykorzystanie w praktyce tych sygnałów prowadziłoby do strat.

Podsumowując jakość wskaźnika RSI jako generatora sygnałów kupna/sprzedaży na podanych przykładach można stwierdzić, że jest dość mało dokładny i w większości przypadków prowadzi do strat, niezależnie od aktywa czy też interwału. Oczywiście da się pewnie znaleźć jakieś aktywo i jakiś interwał czasowy, w którym wskazania RSI dawały dobre wyniki, ale dla mnie to za mało, żeby uznać ten wskaźnik za wartościowy.

Za główną wadę tego wskaźnika uważam tendencje do wychodzenia z silnych i długich trendów, kiedy to RSI mylnie wskazuje „wykupienie” bądź „wyprzedanie” rynku. W silnych trendach, na których powinno się przecież zarabiać duże pieniądze, używanie tego wskaźnika prowadzi do zbyt szybkiego zamykania zarabiających pozycji i przyjmowanie pozycji przeciw-trendowych, co nieuchronnie prowadzi do strat.

Oczywiście można jeszcze próbować kombinować ustawieniami wskaźnika, który ma założony okres (standardowo jest to 14 świec). Wydłużając ten okres odczulamy wskaźnik, a zmniejszając uzyskujemy więcej sygnałów, ale nie powinno to generalnie zmienić jego oceny jako mało przydatnego do tradingu.

Kolejną wadą jest to, że jego stosowanie nie daje sygnałów K i S naprzemiennie, co może prowadzić do piramidowania pozycji „pod prąd”.

2 – Technika oparta na wskaźniku %R Williamsa

Na załączonym wykresie widzimy, że pierwsze 3 wskazania (1xS i 2xK) są bardzo celne, natomiast dalej podczas silnego trendu wzrostowego na FW20Z1720, który wyniósł cenę od 2440 dnia 17.11.17 do 2520 24.11.17 pojawiło się aż 9 sygnałów sprzedaży.

Wykres 5 – Wskaźnik %R Williamsa na wykresie kontraktów na WIG 20 w interwale godzinowym (1H)

Za sensowne można uznać co najwyżej 2 ostatnie z dnia 24.11.17. Na końcu wykresu widzimy przejście instrumentu do spadków i znów zbyt wczesne wskazania zakupu w okolicy 30.11.17 na poziomie 2440, gdy dalej cena dalej spadała.

Wykres 6 – Wskaźnik %R Williamsa dla kontraktu na WIG 20 w interwale dziennym (1D)

Na tym wykresie widzimy ten sam wskaźnik nałożony na ten sam instrument, jedynie zmienia się interwał na 1D. W tym przypadku można zauważyć, że praktycznie wszystkie sygnały były celne i dawały szanse na sensowne zyski.

Przypomnę, że Williams opracował swój oscylator %R właśnie do zmian dziennych, więc jak widać, przynajmniej na tym interwale daje niezłe rezultaty. 

Nie podaję tutaj konkretnych wzorów na wyliczenie zarówno RSI jaki %R Williamsa, bo można je łatwo znaleźć w internecie. Oba wskaźniki używają określonego okresu, poziomu odcięć i oba określają „wyprzedanie” i ”wykupienie” rynku.

Jak widać po przykładach, jeśli już ktoś koniecznie chce używać ich do tradingu to %R Williamsa daje lepsze efekty niż RSI. Trzeba też pamiętać, że oba te wskaźniki bardziej nadają się do rynków będących w konsolidacji niż do silnych trendów.

Wykres 7 – porównanie wskaźników przecięcia średnich 10/30, MACD, RSI i %R na wykresie dziennym S&P500.

Na koniec zamieszczam wykres S&P 500 mniej więcej z całego roku 2017. Jak widać „piekielnie” przewartościowane akcje amerykańskie nic sobie nie robią z tych, którzy uważają je za takie i spokojnie, wręcz podręcznikowo rosną. Na podanym wykresie możemy porównać efektywność działania wskaźników pro-trendowych, czyli przecięcia średnich 10/30 okresowych i MACD ze wskaźnikami wykupienia/wyprzedania czyli RSI i %R Williamsa.

O ile %R Williamsa dawał całkiem trafne sygnały zakupu w korektach, o tyle nakazywał sprzedaż zbyt wcześnie i zbyt często w stosunku do sygnałów kupna. RSI dawał wyłącznie sygnały sprzedaży na ciągle rosnącym rynku, więc łatwo policzyć ile kosztowałoby inwestora stosowanie się do jego wskazań.

Sygnały płynące od wskaźników MACD i 10/30 dawały dużo lepsze wyniki. MACD jednak zbyt często wyrzucał z pozycji, sugerując zakończenie trendu, ale też szybko powracał do właściwego trendu i wskazania. Najlepiej dla S&P500 zachował się jeden z najpospolitszych sygnałów opartych na przecinaniu średnich kroczących. I chyba to jest najlepsza nauka dla początkujących ale i bardziej zaawansowanych traderów. Jeśli nie masz opanowanego naprawdę skutecznego własnego wskaźnika, to stosuj się do najprostszych, które często wystarczają do zapewnienia sukcesu.

I najważniejsza kwestia, którą jeszcze raz powtórzę. Wybrana technika inwestycyjna musi pasować zarówno do instrumentu jak i interwału. Czasem zdarzają się techniki dość uniwersalne, ale zwykle ich skuteczność jest większa dla pewnych rynków i interwałów niż dla innych.

Pozdrawiam

Arcadio

Kontakt z autorem:  Poprzez formularz kontaktowy witryny.

W celach propagacji nauki jak i tradingu zespół Bmenów wytworzył specjalne mechanizmy niezbędne każdemu trader-owi i inwestorowi. Jeżeli chciałbyś z nich skorzystać to:

• Kreskownik AT to miejsce gdzie możesz pokreślić sobie kreski w profesjonalnym AT, a dodając do nich wskaźniki możesz wytworzyć pełnowartościową analizę AT. Istnieje tam też możliwość zapisu i eksportu tej analizy, z którą możesz się z nami podzielić na forum Co Kreski Gadają?, gdzie być może ktoś oceni twoją analizę i udzieli porady.
• Kalendarz Makro-Ekonomiczny i Notowania to kompleksowy serwis dla każdego szanującego się inwestora, gdzie masz na żywo (delay) aktualne notowania większości Indeksów Giełdowych globu, najważniejsze notowania Surowców i Walut na rynku Forex oraz notowania najważniejszych Krypto-Walut. Dla inwestorów używających macro-analizy wytworzony został Kalendarz Makroekonomiczny z najważniejszych krain świata.

  NOWA FUNKCJONALNOŚĆ: Serwis  Notowania i Kreskownik AT zostały połączone i klikając na symbol z Notowań zostajesz przeniesiony do  analizy technicznej 1D danego symbolu. Przykładowo dla:
  US S&P 500:  SPX -> http://www.bogaty.men/symbol/?tvwidgetsymbol=SP:SPX 
  URAN: UX1! -> http://www.bogaty.men/symbol/?tvwidgetsymbol=NYMEX:UX1! 
  EUR/PLN : EURPLN -> http://www.bogaty.men/symbol/?tvwidgetsymbol=FX_IDC:EURPLN 
  Ripple (XRP) : XRPUSD -> http://www.bogaty.men/symbol/?tvwidgetsymbol=BITSTAMP:XRPUSD

Serwisy są w trakcie rozwoju. Jeżeli miałbyś jakieś ciekawe propozycje to z chęcią posłuchamy.